Zostań przyjacielem cerkiew.pl
2 minuty z Ojcami: rozproszenie
04 stycznia 2024
Wiele rzeczy tego świata kradnie naszą uwagę i odnalezienie w sobie skupienia jest niezwykle trudne. Św. Bazyli Wielki również w tej sprawie udziela cennych porad:
W jaki sposób uniknąć rozproszenia umysłu?
Przyjmując postawę, która znamionowała wybrańca, jakim był Dawid; powiedział on: Stawiam sobie zawsze Pana przed oczy, nie zachwieję się, bo On jest po mojej prawicy (Ps 16,8), oraz: Oczy me zawsze zwrócone na Pana, gdyż On sam wydobywa nogi moje z sidła (Ps 25,15), a nadto: Oto jak oczy sług są zwrócone na ręce ich panów i jak oczy służącej na ręce jej pani, tak oczy nasze ku Panu Bogu naszemu (Ps 123,2).
Posłużmy się mniej znaczącym przykładem, który pobudzi nas do okazywania większej gorliwości w sprawach ważniejszych. Niech każdy pomyśli o tym, jak postępuje w obecności innych, nawet jeśli są mu równi: jak usiłuje okazać się bez zarzutu wtedy, gdy stoi czy idzie, gdy się porusza czy mówi. Gdy więc staramy się uważać na siebie przed ludźmi w sprawach, które są dla nich widoczne, tak też, a nawet jeszcze bardziej, będzie starać się o skupienie uwagi ten, kto jest przekonany, iż ma przed sobą Boga, który na niego patrzy i który, jak jest napisane, przenika serca i nerki (por. Ps 7,10), oraz Jednorodzonego Syna Bożego, który wypełnia obietnicę: Gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jest pośród nich (Mt 18,20), i Ducha Świętego, który przewodzi, rozdziela dary, sprawując je w duszy (por. 1 Kor 12,11), i aniołów, stróżów każdego, według słów Pana: Strzeżcie się, żebyście nie gardzili żadnym z tych małych; albowiem powiadam wam: Aniołowie ich w niebie wpatrują się zawsze w oblicze Ojca mego, który jest w niebie (Mt 18,10). Kto ma takie przeświadczenie, ten na różne sposoby i tym usilniej zabiega, by osiągnąć pobożność, która miła jest Bogu, i tą drogą mocniej i doskonalej utwierdzi się w postawie wolnej od rozproszenia.
Osiągnie to, jeśli nadto postara się wypełniać słowa: Będę sławił Pana w każdym czasie, Jego chwała będzie zawsze na moich ustach (Ps 34,2), oraz: Nad Jego Prawem rozmyśla dniem i nocą (Ps 1,2) – a to w tym celu, aby poprzez ciągłe i ustawiczne rozmyślanie i rozpamiętywanie woli oraz chwały Boga umysł nie miał czasu na rozproszenie.
Przyjmując postawę, która znamionowała wybrańca, jakim był Dawid; powiedział on: Stawiam sobie zawsze Pana przed oczy, nie zachwieję się, bo On jest po mojej prawicy (Ps 16,8), oraz: Oczy me zawsze zwrócone na Pana, gdyż On sam wydobywa nogi moje z sidła (Ps 25,15), a nadto: Oto jak oczy sług są zwrócone na ręce ich panów i jak oczy służącej na ręce jej pani, tak oczy nasze ku Panu Bogu naszemu (Ps 123,2).
Posłużmy się mniej znaczącym przykładem, który pobudzi nas do okazywania większej gorliwości w sprawach ważniejszych. Niech każdy pomyśli o tym, jak postępuje w obecności innych, nawet jeśli są mu równi: jak usiłuje okazać się bez zarzutu wtedy, gdy stoi czy idzie, gdy się porusza czy mówi. Gdy więc staramy się uważać na siebie przed ludźmi w sprawach, które są dla nich widoczne, tak też, a nawet jeszcze bardziej, będzie starać się o skupienie uwagi ten, kto jest przekonany, iż ma przed sobą Boga, który na niego patrzy i który, jak jest napisane, przenika serca i nerki (por. Ps 7,10), oraz Jednorodzonego Syna Bożego, który wypełnia obietnicę: Gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jest pośród nich (Mt 18,20), i Ducha Świętego, który przewodzi, rozdziela dary, sprawując je w duszy (por. 1 Kor 12,11), i aniołów, stróżów każdego, według słów Pana: Strzeżcie się, żebyście nie gardzili żadnym z tych małych; albowiem powiadam wam: Aniołowie ich w niebie wpatrują się zawsze w oblicze Ojca mego, który jest w niebie (Mt 18,10). Kto ma takie przeświadczenie, ten na różne sposoby i tym usilniej zabiega, by osiągnąć pobożność, która miła jest Bogu, i tą drogą mocniej i doskonalej utwierdzi się w postawie wolnej od rozproszenia.
Osiągnie to, jeśli nadto postara się wypełniać słowa: Będę sławił Pana w każdym czasie, Jego chwała będzie zawsze na moich ustach (Ps 34,2), oraz: Nad Jego Prawem rozmyśla dniem i nocą (Ps 1,2) – a to w tym celu, aby poprzez ciągłe i ustawiczne rozmyślanie i rozpamiętywanie woli oraz chwały Boga umysł nie miał czasu na rozproszenie.
Bazyli Wielki, Pisma Ascetyczne, tom 2 , przekł. i opr. ks. Józef Naumowicz, Wydawnictwo Benedyktynów TYNIEC, Kraków 2011, s. 475-477.
Wstęp i wybór tekstu: Jakub Oniszczuk.