Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Reportaż o bieżeństwie nominowany do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego
Magdalena Nazaruk, 08 marca 2017
Książka Anety Prymaki-Oniszk "Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy" znalazła się wśród 10 nominowanych do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki 2016. Wyróżnienie jest przyznawane od 2010 r. z inicjatywy m.st. Warszawa i Gazety Wyborczej.
Do nagrody zgłoszono 108 pozycji, w tym 33 autorów zagranicznych. Finałowa piątka zostanie ogłoszona w kwietniu, a laureata poznamy 19 maja br. Zwycięzca otrzyma nagrodę w wysokości 50 tys. złotych.
Swój wybór Jury uzasadniło: „Innego końca świata nie będzie” – pisał Czesław Miłosz. Aneta Prymaka-Oniszk przywołuje historie tych, którym los podarował więcej niż jeden koniec świata. Jej książkowy debiut przypomina mało znany epizod I wojny światowej, kiedy kilka milionów mieszkańców dzisiejszej środkowej i wschodniej Polski ruszyło na Wschód w ucieczce przed wojskami niemieckimi. Umiejętnie montowane przez autorkę wspomnienia, dokumenty i zdjęcia, a także współczesne pytania i dylematy układają się w czytelniczej wyobraźni w barwny epicki film o utracie, strachu, nadziei i powrocie, który bywa trudniejszy niż ucieczka.
Termin "bieżeństwo" oznacza po rosyjsku "uchodźstwo" . Tym mianem określa się też wydarzenia z okresu I wojny światowej, kiedy to mieszkańcy zachodnich guberni Imperium Rosyjskiego w obawie przez armią rosyjską opuszczali swoje domy, uciekając w głąb kraju. Armia rosyjska w ofensywie przed Niemcami wycofywała się na wschód, stosując taktykę spalonej ziemi, czyli niszczenia po drodze wszystkiego, co mogłoby być przydatne wrogowi. Po rewolucji październikowej w 1917 r. rozpoczęły się powroty bieżeńców do rodzinnych domów, co miało miejsce aż do 1922. Wydarzenia te dotknęły w większości ludność prawosławną narodowości polskiej, białoruskiej, ukraińskiej, a także Żydów, Litwinów, Łotyszów i Ormian. Liczbę uchodźców szacuje się na ok. 3 mln, z czego niemal połowę stanowiły dzieci. 1/3 bieżeńców nie przeżyła podróży.
Aneta Prymaka-Oniszk – dziennikarka, publikowała w Gazecie Wyborczej, Polityce, National Georgraphic, miesięczniku Karta. Była rzecznikiem prasowym Centrum Nauki Kopernik. Pochodzi z Knyszewicz (podlaskie), obecnie mieszka w Warszawie. Jest stypendystką Marszałka Województwa Podlaskiego – dzięki temu wsparciu powstał cykl rozmów: „Co nam zostało z bieżeństwa?”. W 2016 roku ukazała się jej reporterska książka "Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy", która została nagrodzona Warszawską Premiera Literacką.
źródło: biezenstwo.pl, wyborcza.pl
Do nagrody zgłoszono 108 pozycji, w tym 33 autorów zagranicznych. Finałowa piątka zostanie ogłoszona w kwietniu, a laureata poznamy 19 maja br. Zwycięzca otrzyma nagrodę w wysokości 50 tys. złotych.
Swój wybór Jury uzasadniło: „Innego końca świata nie będzie” – pisał Czesław Miłosz. Aneta Prymaka-Oniszk przywołuje historie tych, którym los podarował więcej niż jeden koniec świata. Jej książkowy debiut przypomina mało znany epizod I wojny światowej, kiedy kilka milionów mieszkańców dzisiejszej środkowej i wschodniej Polski ruszyło na Wschód w ucieczce przed wojskami niemieckimi. Umiejętnie montowane przez autorkę wspomnienia, dokumenty i zdjęcia, a także współczesne pytania i dylematy układają się w czytelniczej wyobraźni w barwny epicki film o utracie, strachu, nadziei i powrocie, który bywa trudniejszy niż ucieczka.
Termin "bieżeństwo" oznacza po rosyjsku "uchodźstwo" . Tym mianem określa się też wydarzenia z okresu I wojny światowej, kiedy to mieszkańcy zachodnich guberni Imperium Rosyjskiego w obawie przez armią rosyjską opuszczali swoje domy, uciekając w głąb kraju. Armia rosyjska w ofensywie przed Niemcami wycofywała się na wschód, stosując taktykę spalonej ziemi, czyli niszczenia po drodze wszystkiego, co mogłoby być przydatne wrogowi. Po rewolucji październikowej w 1917 r. rozpoczęły się powroty bieżeńców do rodzinnych domów, co miało miejsce aż do 1922. Wydarzenia te dotknęły w większości ludność prawosławną narodowości polskiej, białoruskiej, ukraińskiej, a także Żydów, Litwinów, Łotyszów i Ormian. Liczbę uchodźców szacuje się na ok. 3 mln, z czego niemal połowę stanowiły dzieci. 1/3 bieżeńców nie przeżyła podróży.
Aneta Prymaka-Oniszk – dziennikarka, publikowała w Gazecie Wyborczej, Polityce, National Georgraphic, miesięczniku Karta. Była rzecznikiem prasowym Centrum Nauki Kopernik. Pochodzi z Knyszewicz (podlaskie), obecnie mieszka w Warszawie. Jest stypendystką Marszałka Województwa Podlaskiego – dzięki temu wsparciu powstał cykl rozmów: „Co nam zostało z bieżeństwa?”. W 2016 roku ukazała się jej reporterska książka "Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy", która została nagrodzona Warszawską Premiera Literacką.
źródło: biezenstwo.pl, wyborcza.pl