publicystyka: Synaksarion Soboty Seropustnej. Wspomnienie Wszystkich Świętych Ascetów

Synaksarion Soboty Seropustnej. Wspomnienie Wszystkich Świętych Ascetów

tłum. ks. Henryk Paprocki, 25 lutego 2017

Stichosy:
Duszom ascetów, których pamięć wiecznie trwa,
Słowa wysławienia przynoszę jako dar.

Dzisiaj wspominamy wszystkich ascetów, mężczyzn i kobiety, którzy zajaśnieli w poście, bowiem teoforyczni ojcowie stopniowo prowadząc nas przez poprzednie święta, już wcześniej przygotowawczy do areny postu, odwróciwszy od sytości i rozkoszy, przestraszywszy przyszłym Sądem, oczyściwszy jak należy przez Tydzień Seropustny, słusznie ustanowili pośrodku tegoż tygodnia dwa dni na wzór postu [1] , aby powoli przyzwyczajać nas do niego. Oto wszystkich mężczyzn i wszystkie kobiety, którzy żyli sprawiedliwie, a przy tym z wieloma utrapieniami i trudami, oni okazują nam, aby przez napominanie o ich walkach dodać nam sił dla areny postu [2] i abyśmy mając przed sobą ich żywot jako pewien wzór i drogę, otrzymując od nich umocnienie i pomoc, dążyli do wysiłków duchowych, pamiętając, że oni byli jednej natury z nami. Bowiem jak hetmani zachęcają swoich uzbrojonych żołnierzy i już stojących w szyku bojowym, mowami, znakami oraz wspomnieniami bohatersko i odważnie walczących przodków, a żołnierze umocnieni tym zagrzewają się nadzieją na zwycięstwo, tak samo teraz mądrze postępują teoforyczni ojcowie: umocniwszy przykładem ascetów mężczyzn i kobiety na wysiłki duchowe, w ten sposób doprowadzają do pola bitwy postu, abyśmy patrząc na ich godne naśladowania bezgrzeszne życie, zdobywali rozliczne i różnorakie cnoty, każdy według swojej mocy, a przede wszystkim miłość i świadome odejście od czynów nieprawych i postępków. Post to nie tylko dieta, ale także powstrzymanie języka i oczu, i powstrzymanie gniewu, a mówiąc prościej, odejście od wszelkiego zła.

Z tego powodu święci ojcowie ustanowili obecne świętowanie wszystkim ascetom, przywodząc nam na pamięć tych, którzy spodobali się Bogu przez post i inne dobre czyny, kierując nas ich przykładem na drogę cnót, abyśmy śmiało uzbroili się przeciwko żądzom i demonom, i przedkładają nam pewien wzór: jeśli i my zastosujemy jednakową z nimi gorliwość, to będziemy mogli bez przeszkód czynić wszystko to, co i oni czynili, i także stać się godnymi zwycięskich koron, bowiem oni byli jednej natury z nami. 

O Tygodniu Seropustnym niektórzy powiadają, że został on ustanowiony przez cesarza Herakliusza [3] – a wcześniej spożywano w tym tygodniu mięso – bowiem cesarz sześć lat walczył z królem Chosroesem [4] i z Persami, i złożył ślub Bogu, że jeśli ich zwycięży, to zaprowadzi taki tydzień pośredni między mięsopustem i postem, co i spełnił. 

Ja zaś uważam, że tak właśnie mogło być, a być może, tydzień ten został zamyślony przez świętych ojców dla pewnego przygotowania, abyśmy od razu przechodząc od mięsa i obfitego pokarmu do skrajnej wstrzemięźliwości nie tracili ducha, a poza tym nie szkodzili ciału, ale powoli i stopniowo rezygnowali z tłustego i słodkiego pokarmu, jak nieprzywykłe do uzdy konie, przez rezygnację z pokarmu przyjęli wędzidła postu. 

W ten sposób, jak ojcowie nastroili duszę przypowieściami, tak też wspaniale zatroszczyli się o ciało, stopniowo oddalając przeszkody dla postu. 

Chryste Boże nasz, dla wstawiennictwa wszystkich Twoich ascetów zmiłuj się nad nami. Amen.


Przypisy:
[1] To znaczy w środę i w piątek. W tych dniach Tygodnia Seropustnego nabożeństwa odprawia się już według przepisów wielkopostnych.
[2] Ojcowie upodobniali post do walki na arenie i do bitwy.
[3] Herakliusz (ok. 574-641), cesarz wschodniorzymski (bizantyjski) panujący w latach 610–641. Syn Herakliusza, egzarchy afrykańskiego z Kartaginy, założyciel dynastii heraklijskiej.
[4] Chosroes II Parwiz (?-628), władca z dynastii Sasanidów panujący w latach 591-628, syn Hormizda IV.

za: liturgia.cerkiew.pl