Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Wprowadzenie Bogurodzicy na greckiej wsi – kilka słów o świątecznych zwyczajach
tłum. Dominika Kovačević, 21 listopada 2016
Dzisiaj w Grecji, tak jak i wielu innych miejscach na całym świecie, włącznie z częścią wiernych w Polsce, prawosławni obchodzą jedno z dwunastu wielkich świąt cerkiewnych: Wprowadzenie Bogurodzicy do Świątyni. Na greckiej wsi, ze względu na inny klimat, święto to ma specyficzny charakter, bardzo różny od tego znanego nam w Polsce. Można tu też dodać, iż nieco podobne obyczaje mają prawosławni Arabowie na święto przypadające dwa tygodnie później – św. Barbary i św. Jana Damasceńskiego (4 grudnia).
Wiele religijnych obyczajów jest wiejskich, i ma starożytne korzenie w oczekiwaniu na dobre zbiory.
W Grecji warunki klimatyczne nie są identyczne w każdej jej części, przeto rozpoczęcie prac rolniczych, a zwłaszcza zasiewu, nie odbywa się wszędzie w tym samym czasie – dlatego te same obyczaje w różnych częściach kraju mają miejsce odpowiednio kilka dni przed lub po względem innych.
Stąd też święto Wejścia [tj. Wprowadzenia] Bogurodzicy do Świątyni (21 listopada) wyznacza koniec lub środek zasiewu. Zatem ludzie nazywają to święto albo Panagia Aposporitissa (Pani po Zasiewie) lub Panagia Mesosporitissa (Pani w Środku Zasiewu). Jakby nie było, uznają Ją za Patronkę żniw – greckie określenie na nie brzmi „sodeias”, które jest podobne do „eisodia” oznaczającego „wejście”. Zatem w narodzie na to święto mówi się również Panagia Aposodeia (Pani po Żniwach).
W wigilię święta Wejścia Bogurodzicy do Świątyni, lub w sam jego dzień, a także na św. Andrzeja (30 listopada) oraz na św. Barbarę (4 grudnia), wiele gospodyń gotuje takie ziarna jak: pszenica, jęczmień, żyto, kukurydza, fasola, groch czy fasola fava, a potem rozdaje je w okolicy jako koliwo, by je „zasiać”. Te ugotowane nasiona są wprowadzane do świątyni, gdzie podczas świątecznej Liturgii są czytane nad nimi modlitwy, a następnie rozdziela się je pomiędzy wiernych. Pewną cząstkę zanosi się do domu, którą daje się zwierzętom, zwłaszcza tym pracującym na roli; resztę rolnik rozrzuca po polu.
Gdzieindziej z kolei rolnicy wrzucają ziarna do źródła wody, mówiąc „Tak jak biegnie woda, tak niech żyją [nasiona]”. Potem zabierają tę wodę, wracając z nią do domu. Ofiarowanie tych nasion ma podobny charakter, jak ofiarowanie koliwa za zmarłych.
Tak więc Bogurodzica jest kojarzona z dobrymi zbiorami (Kalosodeia) i płodnością ziemi – to sugeruje zwyczaj wielokrotnego siania; znaczy, praktycznie w całej Grecji istnieje zwyczaj ofiarowania takiego pożywienia na święto, które przygotowuje się wraz z wieloma nasionami i ziarnami.
Śpiew troparionu Wprowadzenia Bogurodzicy po grecku
Tekst oryginalny ukazał się na stronie Mystagogy
Wiele religijnych obyczajów jest wiejskich, i ma starożytne korzenie w oczekiwaniu na dobre zbiory.
W Grecji warunki klimatyczne nie są identyczne w każdej jej części, przeto rozpoczęcie prac rolniczych, a zwłaszcza zasiewu, nie odbywa się wszędzie w tym samym czasie – dlatego te same obyczaje w różnych częściach kraju mają miejsce odpowiednio kilka dni przed lub po względem innych.
Stąd też święto Wejścia [tj. Wprowadzenia] Bogurodzicy do Świątyni (21 listopada) wyznacza koniec lub środek zasiewu. Zatem ludzie nazywają to święto albo Panagia Aposporitissa (Pani po Zasiewie) lub Panagia Mesosporitissa (Pani w Środku Zasiewu). Jakby nie było, uznają Ją za Patronkę żniw – greckie określenie na nie brzmi „sodeias”, które jest podobne do „eisodia” oznaczającego „wejście”. Zatem w narodzie na to święto mówi się również Panagia Aposodeia (Pani po Żniwach).
W wigilię święta Wejścia Bogurodzicy do Świątyni, lub w sam jego dzień, a także na św. Andrzeja (30 listopada) oraz na św. Barbarę (4 grudnia), wiele gospodyń gotuje takie ziarna jak: pszenica, jęczmień, żyto, kukurydza, fasola, groch czy fasola fava, a potem rozdaje je w okolicy jako koliwo, by je „zasiać”. Te ugotowane nasiona są wprowadzane do świątyni, gdzie podczas świątecznej Liturgii są czytane nad nimi modlitwy, a następnie rozdziela się je pomiędzy wiernych. Pewną cząstkę zanosi się do domu, którą daje się zwierzętom, zwłaszcza tym pracującym na roli; resztę rolnik rozrzuca po polu.
Gdzieindziej z kolei rolnicy wrzucają ziarna do źródła wody, mówiąc „Tak jak biegnie woda, tak niech żyją [nasiona]”. Potem zabierają tę wodę, wracając z nią do domu. Ofiarowanie tych nasion ma podobny charakter, jak ofiarowanie koliwa za zmarłych.
Tak więc Bogurodzica jest kojarzona z dobrymi zbiorami (Kalosodeia) i płodnością ziemi – to sugeruje zwyczaj wielokrotnego siania; znaczy, praktycznie w całej Grecji istnieje zwyczaj ofiarowania takiego pożywienia na święto, które przygotowuje się wraz z wieloma nasionami i ziarnami.
Śpiew troparionu Wprowadzenia Bogurodzicy po grecku
Tekst oryginalny ukazał się na stronie Mystagogy