Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Wybrana hymnografia święta Pięćdziesiątnicy
przygotował Michał Diemianiuk, 07 czerwca 2020
tłumaczenie - ks. H. Paprocki, za: liturgia.cerkiew.pl
* * *
NIEDZIELA ŚWIĘTEJ PIĘĆDZIESIĄTNICY
W sobotę wieczorem na wielkich nieszporach
* * *
NIEDZIELA ŚWIĘTEJ PIĘĆDZIESIĄTNICY
W sobotę wieczorem na wielkich nieszporach
Do Panie, wołam do Ciebie dodajemy dziesięć stichosów i śpiewamy trzy stichery isomelosy, powtarzając pierwszą. Także pięć sticher tonu 2, powtarzając pierwszą.
Ton 1: Będziemy świętować Pięćdziesiątnicę, przyjście Ducha, danie Obiecanego, wypełnienie nadziei, tak samo zaś tajemnicze, jak wielkie i czcigodne, przeto wołamy do Ciebie: Stwórco wszystkich, Panie, chwała Tobie (dwa razy).
(…)
Wszystko daje Duch Święty, toczy proroctwa, ustanawia kapłanów, mądrości nauczył nieuczonych, rybaków okazał teologami, zbiera całe zgromadzenie Kościoła. Współistotny i Współtronujący z Ojcem i Synem, Pocieszycielu, chwała Tobie.
Ton 2: Widzieliśmy Światłość prawdziwą, przyjęliśmy Ducha z Niebios, znaleźliśmy wiarę prawdziwą, niepodzielnej Trójcy kłaniamy się, albowiem Ona nas zbawiła (dwa razy).
W prorokach Ty ogłosiłeś nam drogę zbawienia i w apostołach zajaśniała, Zbawco nasz, łaska Ducha Twego, Ty jesteś Bogiem bez początku, w czasach ostatecznych i na wieki Ty jesteś Bogiem naszym.
(…)
Na dziedzińcach Twoich, Panie, my wierni skłoniwszy kolana dusz i ciał, śpiewamy Tobie, Ojcu nie mającemu początku, Synowi wspólnie nie mającemu początku i współwiecznemu, i Najświętszemu Duchowi, uświęcającemu i rozjaśniającemu dusze nasze.
(…)
Poemat cesarza Leona: Chwała, i teraz. Ton 8:
Przyjdźcie ludzie, pokłońmy się trójhipostatycznemu Bóstwu, Synowi w Ojcu ze Świętym Duchem, Ojciec bowiem poza czasem zrodził Syna współistotnego i współtronującego, i Duch Święty był w Ojcu wysławiany z Synem, jedna moc, jedna natura, jedno Bóstwo. Kłaniamy się Jemu wszyscy i mówimy: Święty Boże, który wszystko stworzyłeś przez Syna Twego przy współudziale Świętego Ducha. Święty Mocny, przez którego poznaliśmy Ojca i Duch Święty przyszedł na świat. Święty Nieśmiertelny, Pocieszycielu, Duchu pochodzący od Ojca i spoczywający w Synu. Trójco Święta, chwała Tobie.
Na litii trzy stichery isomelosy, ton 2:
(…)
Chwała, i teraz. Ton 8: Kiedy Ducha Twego posłałeś, Panie, na siedzących apostołów, wtedy dzieci hebrajskie widząc to przeraziły się bardzo. Słyszeli ich bowiem mówiącymi innymi, obcymi językami, jak dawał im Duch Święty. Będąc bowiem niewykształconymi oni stali się mądrymi i przemawiali o sprawach Bożych, łowiąc narody do wiary. Przeto i my wołamy do Ciebie: Ty, który zjawiłeś się na ziemi i wybawiłeś nas ze zbłądzenia, Panie, chwała Tobie.
Na stichownie stichery isomelosy, ton 6:
Panie, ludy nie rozumiejące mocy Najświętszego Ducha, będącej na apostołach Twoich, uznali zmianę języków za pijaństwo. My zaś przez nich umocnieni, nieustannie tak mówimy: Ducha Twego Świętego nie zabieraj od nas, błagamy Ciebie, Przyjacielu człowieka.
(…)
Stichos: Nie odrzucaj mnie od oblicza Twego i Ducha Twego Świętego nie zabieraj mi.
Królu Niebieski, Pocieszycielu, Duchu Prawdy, który wszędzie jesteś i wszystko napełniasz, Skarbnico dóbr i Dawco życia, przyjdź i zamieszkaj w nas, i oczyść nas z wszelkiej zmazy, i zbaw, o Dobry, dusze nasze.
Chwała, i teraz. Ton 8: Niegdyś języki zostały pomieszane z powodu śmiałości budowania wieży, teraz zaś narody obdarzone są mądrością ze względu na poznanie chwały Boga. Tam Chrystus osądził niegodnych za grzechy, tutaj oświecił rybaków Duchem. Wtedy zlikwidowana została niemota, teraz odnawia się zgoda ku zbawieniu dusz naszych.
Troparion rozesłania, ton 8:
Błogosławiony jesteś, Chryste Boże nasz, któryś rybaków uczynił mędrcami, zesławszy im Ducha Świętego i przez nich złowiwszy świat, Przyjacielu człowieka, chwała Tobie.
* * *
Na jutrzni
Po pierwszej recytacji Psałterza katyzma poetycka, ton 4: Prosomion: Zadziwił się Józef:
Świętujmy radośnie, wierni, Pięćdziesiątnicę, poświąteczne i końcowe święto, wypełnienie obietnicy i zamiaru. W to bowiem święto zstąpił na ziemię ogień Pocieszyciela pod postacią jakby języków, oświecił uczniów i objawił ich poświęconymi w tajemnice nieba. Przyszła Światłość Pocieszyciela i świat oświeciła (dwa razy).
Po drugiej recytacji Psałterza katyzma poetycka, ton 4:
Źródło Ducha przyszedłszy na ziemię, duchowo dzieląc się na ogniste rzeki, oświecając zraszało apostołów i było dla nich ogniem obłokiem zraszającym, oświecając ich i oblewając deszczem płomieni. Przez nich i my przyjęliśmy łaskę ogniem, jak i wodą. Przyszła Światłość Pocieszyciela i świat oświeciła (dwa razy).
Megalinarion: Uwielbiamy Ciebie, Dawco życia Chryste, i czcimy Najświętszego Twego Ducha, którego od Ojca posłałeś Boskim Twoim uczniom.
Katyzma poetyka po polijeleju, ton 8: Prosomion: Nakazane w tajemnicy.
Po Twoim, Chryste, powstaniu z grobu i po Bożym wstąpieniu na wysokości niebios, Ty, Miłosierny, zesłałeś chwałę Twoją widzącym Boga, odnowiwszy w uczniach prawego ducha. Przeto jak muzyczna lira pod Bożą pałeczką, dla wszystkich objawiony został sens tajemniczych głoszeń apostolskich i Twojej, Zbawco, Opatrzności (dwa razy).
Stichera po Ewangelii, ton 6:
Królu Niebieski, Pocieszycielu, Duchu Prawdy, który wszędzie jesteś i wszystko napełniasz, Skarbnico dóbr i Dawco życia, przyjdź i zamieszkaj w nas, i oczyść nas z wszelkiej zmazy, i zbaw, o Dobry, dusze nasze.
Katyzma poetycka, ton 8: Prosomion: Nakazane w tajemnicy.
Oddani Chrystusowi napełnili się radością i niegdyś lękliwi otrzymali Światłość. Bowiem Duch Święty zstąpił dzisiaj z wysoka na dom uczniów i każdy mówił inaczej do ludzi. Rozdane bowiem zostały języki mające postać jakby ognia, który ich nie spalił, lecz raczej zrosił.
Kontakion, ton 8: Kiedy zstąpiłeś mieszając języki, Najwyższy, Ty rozdzieliłeś narody, kiedy zaś rozdawałeś ogniste języki, wszystkich wezwałeś do jedności i zgodnie sławimy Najświętszego Ducha.
Eksapostilarion: Prosomion: Niebo gwiazdami.
Najświętszy Duchu, pochodzący od Ojca i przez Syna przychodzący do nieuczonych uczniów, którzy poznali w Tobie Boga, zbaw i zmiłuj się nad wszystkimi.
Chwała, i teraz. Światłością jest Ojciec, Światłością jest Słowo, Światłością jest Święty Duch, który został posłany apostołom w ognistych językach. Przez Niego cały świat zostaje oświecony dla czczenia Trójcy Świętej.
Do Psalmów pochwalnych dodajemy sześć stichosów i śpiewamy isomelosy, ton 4:
Niezwykłe rzeczy dzisiaj widziały wszystkie narody w mieście Dawidowym, kiedy Duch Święty zstąpił w ognistych językach, jak głosi to mówiący o Bogu Łukasz. On to właśnie mówi: Kiedy uczniowie Chrystusowi byli zgromadzeni, rozległ się szum jakby niosącego się gwałtownego wichru i napełnił dom, gdzie oni przebywali, i wszyscy zaczęli mówić, niezwykłymi słowami tłumacząc niezwykłą naukę, niezwykłe nauki Świętej Trójcy (dwa razy).
Duch Święty zawsze był i jest, i będzie, nie zmieniając się i nie kończąc, ale zawsze sławiony wraz z Ojcem i Synem, z Nimi złączony. On jest życiem i życia twórcą, światłością i dawcą światłości, dobrym ze swej istoty i źródłem łaski. Przez Niego jest poznawany Ojciec i wysławiony Syn, i przez wszystkich jest poznawany. Jedna moc, jedno zjednoczenie, jedna cześć dla Świętej Trójcy (dwa razy).
Duch Święty jest światłością, życiem i żywym źródłem duchowym. On jest duchem zrozumienia, Dobry, prawy, duchowy, panujący, oczyszczający grzechy. On jest Bogiem przebóstwiającym, On jest ogniem pochodzącym od Ojca, On mówi, czyni i rozdaje dary. Przez Niego ukoronowani zostali wszyscy prorocy i Boży apostołowie z męczennikami. Jest to coś niezwykłego dla słuchu, niezwykłego dla kontemplacji, języki ognia, rozdzielające się dla rozdzielenia darów (dwa razy).
Chwała, i teraz. Ton 6: Królu Niebieski, Pocieszycielu, Duchu Prawdy, który wszędzie jesteś i wszystko napełniasz, Skarbnico dóbr i Dawco życia, przyjdź i zamieszkaj w nas, i oczyść nas z wszelkiej zmazy, i zbaw, o Dobry, dusze nasze.
fotografia: marian_do /orthphoto.net/