Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Wybrana hymnografia okresu przedpościa. Część II
przygotował Michał Diemianiuk, 22 lutego 2020
Niedziela mięsopustna
Do Panie, wołam do Ciebie, dodajemy dziesięć sticher i śpiewamy z Oktoechosu trzy stichery zmartwychwstania i trzy Anatoliosa oraz dwie z Triodionu, ton 6:
Gdy zechcesz przyjść sprawować sąd sprawiedliwy, Sędzio najsprawiedliwszy, siedząc na tronie swojej chwały, rzeka ognista przed Twój tron sprowadzi przerażonych wszystkich ludzi, a przy Tobie stoją moce niebios, ludzie pełni strachu są sądzeni z tego, co każdy uczynił, wtedy nas oszczędź i uczyń godnymi udziału zbawionych, jako łaskawy, z wiarą błagamy Ciebie.
Księgi zostaną otworzone, ukazane będą czyny ludzi wobec Trybunału, który jest nie do wytrzymania, zagrzmi zaś cały padół płaczu strasznym zgrzytaniem i płaczem, widząc wszystkie grzechy i na męki wieczne kierowanych Twoim Sądem sprawiedliwym, i na próżno płaczących, Szczodry. Przeto błagamy Ciebie, Dobry: Oszczędź nas, śpiewających Tobie, jedyny wielce miłosierny!
(…)
Chwała. Ton 8: Gdy postawione zostaną trony i otwarte księgi, a Bóg na sąd zasiądzie, o jakiż strach wtedy przy aniołach stojących w bojaźni i ognistej rzece, porywającej wszystkich! Cóż uczynimy wtedy w licznych grzechach winni ludzie? Gdy usłyszymy wołającego: „Błogosławieni Ojca, chodźcie do królestwa”, grzeszni zaś będą odsyłani na mękę, któż zniesie te straszne słowa? Jednak jedyny Przyjacielu człowieka, Zbawco, Królu wieków, jeśli nawet przed końcem życia nie zdążymy nawrócić się przez pokutę, zmiłuj się nad nami.
I teraz. Teotokion pierwszy według tonu.
Na litii:
Chwała. Isomelos, ton 7: Rozumiejąc przykazania Pańskie tak będziemy żyli: głodnych nakarmimy, spragnionych napoimy, nagich przyodziejemy, wędrowców przyjmiemy, chorych i będących w więzieniach nawiedzimy, aby i do nas rzekł Ten, który chce sądzić całą ziemię: Przyjdźcie, błogosławieni Ojca mego, odziedziczcie przygotowane wam królestwo
I teraz. (…)
Do stichownie dodajemy stichery Oktoechosu, według alfabetu.
Chwała. Ton 8: Biada mi, omroczona duszo, jak długo jeszcze nie odejdziesz od zła? Jak długo będziesz płakać zrozpaczona? Dlaczego nie pomyślisz o strasznej godzinie śmierci? Dlaczego nie drżysz cała, myśląc o budzącym bojaźń Sądzie Zbawiciela? Cóż bowiem odpowiesz, albo co rzekniesz? Czyny Twoje stoją, aby ciebie oskarżyć, czyny oskarżają oszczercę. Nastał, o duszo, ostateczny czas, biegnij, uprzedź, z wiarą zawołaj: Zgrzeszyłem, Panie, zgrzeszyłem przed Tobą! Znam jednak, Przyjacielu człowieka, łaskawość Twoją, Dobry Pasterzu, obyś nie rozłączył mnie ze stojącymi po Twojej prawicy, ze względu na wielkie Twoje miłosierdzie.
I teraz. Teotokion: Błogosławiona jesteś.
Na jutrzni
Katyzma poetycka, ton 6:
Myślę o dniu strasznym i płaczę nad złymi mymi czynami: jak odpowiem nieśmiertelnemu Królowi? Z jakąż odwagą wejrzę na Sędziego, marnotrawny? Łaskawy Ojcze, Synu Jednorodzony, Duchu Święty, zmiłuj się nade mną.
Chwała. W dolinie płaczu, na miejscu, które wyznaczyłeś, gdy zasiądziesz sprawować sąd sprawiedliwy, nie wyjaw moich tajemnic, ani nie zawstydzaj mnie wobec aniołów, Miłosierny, lecz oszczędź mnie, Boże, i zmiłuj się nade mną.
I teraz. Teotokion: Nadziejo świata, łaskawa Bogurodzico Dziewico, błagam Twoje jedyne budzące bojaźń orędownictwo: Zlituj się nad ludźmi łatwo narażonymi na pokusy, ubłagaj miłosiernego Boga, aby wybawił dusze nasze z wszelkiego kary, jedyna błogosławiona.
Kontakion, ton 1: Gdy przyjdziesz, Boże, w chwale na ziemię i wszystko zadrży, rzeka bowiem ognista niesie wszystkich przed Trybunał, księgi zostają otworzone i tajemnice wyjawione, wtedy wybaw mnie od ognia niegasnącego i uczyń godnym stania po Twojej prawicy, Sędzio najsprawiedliwszy.
Ikos: Myśląc o strasznym Twoim sądzie, najłaskawszy Panie, i o dniu sądu, lękam się i boję, i oskarża mnie sumienie, gdyż masz zasiąść na Twoim tronie i zacząć badanie, a wtedy nikt nie będzie mógł wymówić się z grzechów przy prawdzie oskarżającej i wielkiej bojaźni, ogromny bowiem zaszumi wtedy ogień Gehenny, a grzesznicy zazgrzytają zębami. Przeto zmiłuj się nade mną przed końcem życia i oszczędź mnie, Sędzio najsprawiedliwszy.
Eksapostilarion: Prosomion: Z uczniami wejdźmy.
Gdy myślę o strasznym dniu sądu i niewypowiedzianej Twojej chwały, Panie, drżę cały i trzęsąc się ze strachem wołam: Gdy przyjdziesz na ziemię, Chryste Boże, sądzić wszystko w chwale, wybaw mnie od wszelkiej męki i uczyń, Władco, godnym stania po Twojej prawicy.
Chwała. Inny eksapostilarion: Prosomion: Niewiasty, usłyszcie.
Oto nadchodzi dzień Pana Wszechwładcy i któż zniesie strach owego przyjścia? Jest to bowiem dzień zapalczywości i rozpalonego pieca, dzień, w którym Sędzia zasiądzie i odpłaci każdemu według jego czynów.
I teraz. Teotokion: Gdy myślę o czasie badania i strasznego przyjścia Przyjaciela człowieka, Władcy, cały drżę i narzekam, wołając do Ciebie: Sędzio mój najsprawiedliwszy i jedyny wielce miłosierny, dla modlitw Bogurodzicy przyjmij mnie, kajającego się.
Do psalmów pochwalnych dodajemy cztery stichery zmartwychwstania z Oktoechosu i jeden Anatoliosa oraz cztery Triodionu, ton 6. Isomelosy:
Stichos: Wszystko, co oddycha, niechaj chwali Pana!
Myślę o owym dniu i godzinie, gdy wszyscy mamy nadzy i jako osądzeni stanąć przed nieprzekupnym Sędzią, wtedy trąba głośno zabrzmi i zatrzęsą się fundamenty ziemi, wszyscy martwi powstaną z grobów, wszyscy będą w tym samym wieku, tajemnice wszystkich jawne będą przed Tobą, załkają, zapłaczą i odejdą w nigdy niegasnący ogień zewnętrzny, a w radości i weselu orszak sprawiedliwych wejdzie do przybytku niebieskiego.
(…)
Ton 8. Stichos: Rozweselę się i rozraduję w Tobie, będę śpiewał imieniu Twemu, Najwyższy.
Prorok Daniel był mężem pragnień i widząc Boże zrządzenia tak wołał: Sędzia zasiądzie i księgi zostaną otwarte. Zważ, duszo moja, czy pościsz? Bliźnim twoim nie pogardzaj. Czy powstrzymujesz się od pokarmów? Brata twego nie osądzaj, abyś nie została odesłana w ogień i spłonęła jak wosk, ale aby bez przeszkód Chrystus wprowadził cię do swego królestwa.
(…)
Chwała, i teraz. Błogosławiona jesteś.
***
W poniedziałek seropustny na jutrzni
Po drugiej recytacji Psałterza śpiewamy z Triodionu, ton 1:
Otworzyły się przedsionki Bożej pokuty, przystąpmy gorliwie, oczyściwszy ciała, odłożywszy żądze i potrawy jako nowicjusze Chrystusa, który wezwał świat do królestwa niebieskiego, dziesięciny z całego roku przynosząc Królowi wszystkich, abyśmy i Jego Zmartwychwstanie ujrzeli w miłości.
Chwała, i teraz. Teotokion: (…)
Do psalmów pochwalnych dodajemy sticherę isomelos, ton 3:
Stichos: Napełniliśmy się od poranku miłosierdziem Twoim, Panie, i rozradowaliśmy się, we wszystkie dni nasze rozweseliliśmy się, za dni, w których nas upokorzyłeś, za lata, w które widzieliśmy zło, i wejrzyj na sługi Twoje, i na czyny Twoje, i kieruj ich synami.
W każdym czasie post jest pożyteczny dla czyniących go, nic bowiem nie może uczynić pokusa demonów poszczącemu, a i stróże życia naszego, aniołowie, radośnie przebywają z nami, oczyszczonymi przez post.
(…)
***
W poniedziałek wieczorem
Do stichownie dodajemy isomelos, ton 8:
Przez post postarajmy się oczyścić ze skalania naszymi grzechami, a z miłosierdziem i miłością do ubogich wejdźmy do komnaty weselnej Oblubieńca Chrystusa, dającego nam wielkie miłosierdzie.
***
We wtorek seropustny na jutrzni
Do psalmów pochwalnych dodajemy sticherę isomelos, ton 3:
Stichos: Nasyć nas o poranku łaskawością Twoją, Panie, i rozradujemy się, i rozweselimy. Przez wszystkie dni nasze weselić się będziemy, rozradujemy się za dni, w których nas upokorzyłeś, za lata, w które widzieliśmy zło.
Wejrzyj na sługi Twoje i na dzieła Twoje, i kieruj synami ich. Ucałujmy z miłością post, ludzie, nadszedł bowiem początek wysiłków duchowych, porzućmy rozkosze cielesne, pomnóżmy dary duszy, pocierpmy jako słudzy Chrystusowi, abyśmy doznali chwały jako dzieci Boże, a Duch Święty zamieszkawszy w nas oświeci dusze nasze.
(…)
***
W środę seropustną. Na jutrzni
Na stichownie dwie stichery, ton 1:
Powstrzymując się od pokarmów, a nie oczyściwszy żądz, na próżno radujesz się, duszo moja. Jeśli bowiem nie będzie to powodem do poprawy, jako fałszywa zostaniesz znienawidzona przez Boga i upodobnisz się do złych demonów, które nic nie jedzą. Grzesząc czynisz post niepotrzebnym, gdyż niewzruszona trwasz w niewłaściwych dążeniach, zważ przeto, że stoisz przed ukrzyżowanym Zbawcą i współukrzyżuj siebie ze względu na Ukrzyżowanego, wołając do Niego: Wspomnij mnie, Panie, gdy przyjdziesz w Twoim królestwie!
(…)
***
W środę wieczorem
Na stichownie isomelosy dnia, ton 3: Stichos: Do Ciebie wznoszę oczy moje, który mieszkasz w niebie. Oto jak oczy sług zwrócone są na ręce ich panów i jak oczy służącej na ręce jej pani, tak oczy nasze ku Bogu, Bogu naszemu, dopóki nie ulituje się nad nami.
Zajaśniała wiosna postu, kwiat pokuty, oczyśćmy przeto siebie, bracia, z wszelkiego skalania i śpiewając Dawcy Światłości, mówmy: Chwała Tobie, jedyny Przyjacielu człowieka.
(…)
W czwartek seropustny na jutrzni.
Po drugiej recytacji Psałterza katyzma poetycka Triodionu, ton 5. Prosomion: Słowo współistniejące.
Czterdziesiątnicę i przedpoście dzisiaj koronują wszyscy apostołowie i czas postu uświęcają w Chrystusie Zbawcy, głoszą wszystkim Jego zmartwychwstanie i modlą się do Pana, aby zmiłował się nad naszymi duszami.
Do psalmów pochwalnych dodajemy isomelos dnia, ton 3:
Stichos: Napełniliśmy się o poranku miłosierdziem Twoim, Panie, i rozradowaliśmy się, we wszystkie dni nasze rozweseliliśmy się, za dni, w których nas upokorzyłeś, za lata, w które widzieliśmy zło, i wejrzyj na sługi Twoje, i na czyny Twoje, i kieruj ich synami.
Zajaśniało piękno wstrzemięźliwości, rozpędzając mgłę biesowską, nadeszło piękno postu, niosące duszy uleczenie żądz. To ono niegdyś otoczyło Daniela i młodzieńców w Babilonie, przez co zamknął on usta lwom, a oni ugasili płomień pieca, przeto z nimi zbaw także nas, Chryste Boże, jako Przyjaciel człowieka.
(…)
fotografia: Bepa55 /orthphoto.net/