Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Sześć wieków parafii prawosławnej w Siemiatyczach
ks. Sławomir Chwojko, 19 maja 2016
Sobota 14 maja br. zapisze się w historii Parafii św. św. Apostołów Piotra i Pawła w Siemiatyczach, jak też i miasta Siemiatycze dużymi zgłoskami. W dniu tym prawosławni wierni Siemiatycz i okolicznych miejscowości oraz zaproszeni goście uroczyście świętowali jubileusz 585-lecia istnienia parafii, 150-lecie cerkwi oraz 20-lecie wyłonienia z parafii ap. ap. Piotra i Pawła trzech nowych: Zmartwychwstania Pańskiego w Siemiatyczach, Zaśnięcia św. Anny w Boratyńcu Ruskim i Cudownego Obrazu Zbawiciela w Rogawce. Do radosnych obchodów jubileuszowych parafii włączono także i smutny jej okres z pierwszej połowy XX wieku, a mianowicie exodus ludności prawosławnej na Wschód w 1915 roku znany pod nazwą „Bieżeństwo”, kiedy to cerkiew została zamknięta i zamieniona na magazyn. W ubiegłym roku obchodziliśmy jego 100. rocznicę.
Na uroczystości jubileuszowe przybyli Metropolita Warszawski i całej Polski Sawa oraz Biskup Siemiatycki Jerzy, Prawosławny Ordynariusza WP. Dostojnych gości – w uroczystej procesji duchowieństwa, wiernych i dzieci – na dziedzińcu cerkiewnym powitał Piotr Siniakowicz, Burmistrz Miasta Siemiatycze, zaś przed drzwiami świątyni młodzież.
W cerkwi po przywitaniu hierarchów chlebem i solą przez starostę cerkiewnego, gości powitał proboszcz parafii ks. mitrat Andrzej Jakimiuk: Dzisiejszy dzień, który uczynił Bóg, w historii tej wielowiekowej parafii, rzeczywiście jest szczególnym dniem, ponieważ daje nam możliwość wejść w trud i owoce naszych przodków i dokonać analizy historii parafii. Chociaż na Podlasiu Nadbużańskim istnieją starsze i parafie i cerkwie, jednak i parafia siemiatycka wpisuje się w historię tej ziemi i tego miasta. Siemiatycze – w momencie powstawania parafii – były niewielką miejscowością. Z chwilą otrzymania praw miejskich życie potoczyło się inaczej i zawsze prawosławni mieszkańcy, jak i Cerkiew prawosławna odgrywała szczególne znaczenie w życiu miasta Siemiatycze i jej mieszkańców. Dzisiaj świętując jubileusz Parafii myślami przenosimy się do początków życia parafii i wspominamy wszystkich tych, którzy włożyli swój wkład w jej rozwój. Wspominamy także smutny okres unii, który przyniósł dużo złego dla naszej Cerkwi i naszym wiernym. Wspominamy także i modlimy się za tych, którzy w 1915 r. pod przymusem musieli zostawić swoje rodzinne domy i swoje ukochane świątynie i wyjechać w nieznane. Z uznaniem wspominamy także ostatnich pasterzy tej parafii, których już nie ma z nami, między innymi o. Włodzimierza Doroszkiewicza i niedawno zmarłego o. Grzegorza Sosnę.
W wygłoszonej homilii metropolita powiedział o szczególnym znaczeniu w życiu Cerkwi i każdego człowieka wiary w Zmartwychwstanie Chrystusa: Dzisiaj zebraliśmy się w tej wielowiekowej parafii, aby eucharystycznie zjednoczyć się z naszymi przodkami, którzy przez wiele lat, tak jak my dzisiaj, wyznawali że Chrystus Zmartwychwstał – Christos Woskresie. Te dwa słowa zawierają w sobie całą istotę wiary chrześcijańskiej i sens życia człowieka. Gdyby Chrystus nie zmartwychwstał, daremna byłaby nasza wiara. Poprzez Zmartwychwstanie Chrystusa chrześcijanin staje się pełnowartościowym człowiekiem i tym samym wzbogaca ten świat.
Uroczystości liturgiczne zakończyły się paschalną uroczystą procesją (krestnym chodom), podczas którego poświęcono krzyże z tablicami informacyjnymi ustanowionymi na pamiątkę bieżeństwa oraz na miejscu ołtarza pierwszej drewnianej cerkwi z 1431 roku. Jak wyraził się metropolita Sawa: Bieżeństwo było tragedią naszego narodu, świątynie były pozamykane lub zamienione na magazyny. Dzisiaj radują się dusze tych, które znajdowały się daleko od tej świątyni, przeżywają tą radość duchową razem z nami.
Na zakończenie metropolita podziękował proboszczowi, współpracownikom, parafianom i wszystkim tym, którzy przyczynili się do doprowadzenia jak świątyni, tak i placu cerkiewnego do stanu – jak określił Władyka – „wzorowego. Świątynia jest niebem na ziemi. W niej odnajdujemy odpoczynek naszym duszom podczas różnych doświadczeń, jakie nam Bóg posyła. Świątynia, obejście tej świątyni wygląda wzorowo i życzę, by dusze wszystkich was wyglądały tak, jak wygląda ta świątynia i obejście tej świątyni. Jeżeli tak będzie - kontynuował władyka - to warto było świętować dzisiejszą uroczystość. W dowód uznania Parafia św. św. Apostołów Piotra i Pawła została odznaczona przez Jego Eminencję Listem Pochwalnym (Błagosłowiennoj Gramotoj).
Uroczystości liturgiczne zakończyły się koncertem trzech chórów parafialnych: miejscowego parafialnego, młodzieżowego z parafii Zmartwychwstania Pańskiego i Cudownego Obrazu Zbawiciela z Rogawki.
II-a część Jubileuszu była kontynuowana w Siemiatyckim Ośrodku Kultury jako Sympozjum naukowo–historyczne, podczas którego zostały zaprezentowane następujące zagadnienia:
1. Historia Cerkwi Prawosławnej na terenie Nadbużańskiego Podlasia w tym Parafii w Siemiatyczach przez prof. dr hab. Antoniego Mironowicza, kierownika Katedry Historii Europy Środkowowschodniej Uniwersytetu w Białymstoku.
2. Rozwój życia monastycznego na terenie Podlasia Nadbużańskiego przez ks. Archimandrytę dr hab. Warsonofiusza (Doroszkiewicza) prof. Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku
3. Bieżeństwo i losy Cerkwi Prawosławnej w czasie I Wojny Światowej przez Doroteusza Fionika, dyrektora Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach (Bielsk Podlaski), autora pracy naukowo-historycznej Беженство – дорога i повороты 1915-1922.
Jubileusz zakończył się koncertem zespołu Omorfos z Siemiatyckiego Ośrodka Kultury i wręczeniem uczestnikom pamiątkowego medalu wybitego z okazji 585–lecia Parafii Prawosławnej św. św. ap. ap. Piotra i Pawła i 150-lecia świątyni.
Pierwsza pisana wzmianka o istnieniu cerkwi w Siemiatyczach pochodzi z pierwszej połowy XV wieku, zaś datę fundacji wymienia rok 1431. Po unii brzeskiej 1596 roku cerkiew pozostawała prawosławną do 1614 roku. Właściciel miasta Lew Sapieha, jako wielki kanclerz Księstwa Litewskiego, propagował unię kościelną wśród swoich poddanych. Okres unicki w życiu parafii to czas bezustannego ubożenia parafii, a co za tym idzie i świątyni parafialnej, mimo dynamicznego rozwoju miasta, szczególnie za rządów Anny Jabłonowskiej. Po powrocie unitów do Kościoła prawosławnego po 1839 r., cerkiew przedstawiała obraz ubóstwa. 29 kwietnia 1865 r. nastąpiło poświęcenia kamienia węgielnego pod nową a 6 listopada 1866 r. konsekrowano ją pw. świętych apostołów Piotra i Pawła i św. Paraskiewy. Przed wybuchem I wojny światowej Parafia liczyła 6 625 osób, zamieszkałych w 22 okolicznych wsiach. Istniały dwie szkoły cerkiewno-parafialne i dziesięć szkół gramoty, w których naukę pobierało 324 uczniów. W sierpniu 1915 r. większość parafii ewakuowała się do Rosji, a opuszczona cerkiew została zamieniona na budynek gospodarczy. W okresie międzywojennym Siemiatycze otrzymały status etatowej parafii. Okres II wojny światowej przyniósł dezorganizację życia parafialnego, ofiary w ludziach i wielkie straty materialne. Przypadające w 1966 r. 100-lecie cerkwi, stało się okazją do wzbogacenia świątyni o nowe ofiary rzeczowe. Wybuch pożaru l maja 1973 r. zniweczył poprzednie remonty, lecz z drugiej strony zobowiązywał do ponownego wysiłku. Wiele ikon zostało odrestaurowanych, a sama cerkiew wzbogaciła się o nowe ofiary. W 1982 r. parafia przystąpiła do budowy nowego murowanego domu parafialnego z baptysterium, którego budowę ukończono w 1990 r. W 1996 r. dekretem J.E. Metropolity Bazylego z dnia 16 sierpnia 1996 r., z dotychczasowej parafii zostały utworzone cztery samodzielne placówki.
Więcej informacji o historii parafii jak też uroczystościach jubileuszowych na stronie parafia.siemiatycze.org
Fot. Adam Gierasimiuk
za: orthodox.pl
Na uroczystości jubileuszowe przybyli Metropolita Warszawski i całej Polski Sawa oraz Biskup Siemiatycki Jerzy, Prawosławny Ordynariusza WP. Dostojnych gości – w uroczystej procesji duchowieństwa, wiernych i dzieci – na dziedzińcu cerkiewnym powitał Piotr Siniakowicz, Burmistrz Miasta Siemiatycze, zaś przed drzwiami świątyni młodzież.
W cerkwi po przywitaniu hierarchów chlebem i solą przez starostę cerkiewnego, gości powitał proboszcz parafii ks. mitrat Andrzej Jakimiuk: Dzisiejszy dzień, który uczynił Bóg, w historii tej wielowiekowej parafii, rzeczywiście jest szczególnym dniem, ponieważ daje nam możliwość wejść w trud i owoce naszych przodków i dokonać analizy historii parafii. Chociaż na Podlasiu Nadbużańskim istnieją starsze i parafie i cerkwie, jednak i parafia siemiatycka wpisuje się w historię tej ziemi i tego miasta. Siemiatycze – w momencie powstawania parafii – były niewielką miejscowością. Z chwilą otrzymania praw miejskich życie potoczyło się inaczej i zawsze prawosławni mieszkańcy, jak i Cerkiew prawosławna odgrywała szczególne znaczenie w życiu miasta Siemiatycze i jej mieszkańców. Dzisiaj świętując jubileusz Parafii myślami przenosimy się do początków życia parafii i wspominamy wszystkich tych, którzy włożyli swój wkład w jej rozwój. Wspominamy także smutny okres unii, który przyniósł dużo złego dla naszej Cerkwi i naszym wiernym. Wspominamy także i modlimy się za tych, którzy w 1915 r. pod przymusem musieli zostawić swoje rodzinne domy i swoje ukochane świątynie i wyjechać w nieznane. Z uznaniem wspominamy także ostatnich pasterzy tej parafii, których już nie ma z nami, między innymi o. Włodzimierza Doroszkiewicza i niedawno zmarłego o. Grzegorza Sosnę.
W wygłoszonej homilii metropolita powiedział o szczególnym znaczeniu w życiu Cerkwi i każdego człowieka wiary w Zmartwychwstanie Chrystusa: Dzisiaj zebraliśmy się w tej wielowiekowej parafii, aby eucharystycznie zjednoczyć się z naszymi przodkami, którzy przez wiele lat, tak jak my dzisiaj, wyznawali że Chrystus Zmartwychwstał – Christos Woskresie. Te dwa słowa zawierają w sobie całą istotę wiary chrześcijańskiej i sens życia człowieka. Gdyby Chrystus nie zmartwychwstał, daremna byłaby nasza wiara. Poprzez Zmartwychwstanie Chrystusa chrześcijanin staje się pełnowartościowym człowiekiem i tym samym wzbogaca ten świat.
Uroczystości liturgiczne zakończyły się paschalną uroczystą procesją (krestnym chodom), podczas którego poświęcono krzyże z tablicami informacyjnymi ustanowionymi na pamiątkę bieżeństwa oraz na miejscu ołtarza pierwszej drewnianej cerkwi z 1431 roku. Jak wyraził się metropolita Sawa: Bieżeństwo było tragedią naszego narodu, świątynie były pozamykane lub zamienione na magazyny. Dzisiaj radują się dusze tych, które znajdowały się daleko od tej świątyni, przeżywają tą radość duchową razem z nami.
Na zakończenie metropolita podziękował proboszczowi, współpracownikom, parafianom i wszystkim tym, którzy przyczynili się do doprowadzenia jak świątyni, tak i placu cerkiewnego do stanu – jak określił Władyka – „wzorowego. Świątynia jest niebem na ziemi. W niej odnajdujemy odpoczynek naszym duszom podczas różnych doświadczeń, jakie nam Bóg posyła. Świątynia, obejście tej świątyni wygląda wzorowo i życzę, by dusze wszystkich was wyglądały tak, jak wygląda ta świątynia i obejście tej świątyni. Jeżeli tak będzie - kontynuował władyka - to warto było świętować dzisiejszą uroczystość. W dowód uznania Parafia św. św. Apostołów Piotra i Pawła została odznaczona przez Jego Eminencję Listem Pochwalnym (Błagosłowiennoj Gramotoj).
Uroczystości liturgiczne zakończyły się koncertem trzech chórów parafialnych: miejscowego parafialnego, młodzieżowego z parafii Zmartwychwstania Pańskiego i Cudownego Obrazu Zbawiciela z Rogawki.
II-a część Jubileuszu była kontynuowana w Siemiatyckim Ośrodku Kultury jako Sympozjum naukowo–historyczne, podczas którego zostały zaprezentowane następujące zagadnienia:
1. Historia Cerkwi Prawosławnej na terenie Nadbużańskiego Podlasia w tym Parafii w Siemiatyczach przez prof. dr hab. Antoniego Mironowicza, kierownika Katedry Historii Europy Środkowowschodniej Uniwersytetu w Białymstoku.
2. Rozwój życia monastycznego na terenie Podlasia Nadbużańskiego przez ks. Archimandrytę dr hab. Warsonofiusza (Doroszkiewicza) prof. Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku
3. Bieżeństwo i losy Cerkwi Prawosławnej w czasie I Wojny Światowej przez Doroteusza Fionika, dyrektora Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach (Bielsk Podlaski), autora pracy naukowo-historycznej Беженство – дорога i повороты 1915-1922.
Jubileusz zakończył się koncertem zespołu Omorfos z Siemiatyckiego Ośrodka Kultury i wręczeniem uczestnikom pamiątkowego medalu wybitego z okazji 585–lecia Parafii Prawosławnej św. św. ap. ap. Piotra i Pawła i 150-lecia świątyni.
Pierwsza pisana wzmianka o istnieniu cerkwi w Siemiatyczach pochodzi z pierwszej połowy XV wieku, zaś datę fundacji wymienia rok 1431. Po unii brzeskiej 1596 roku cerkiew pozostawała prawosławną do 1614 roku. Właściciel miasta Lew Sapieha, jako wielki kanclerz Księstwa Litewskiego, propagował unię kościelną wśród swoich poddanych. Okres unicki w życiu parafii to czas bezustannego ubożenia parafii, a co za tym idzie i świątyni parafialnej, mimo dynamicznego rozwoju miasta, szczególnie za rządów Anny Jabłonowskiej. Po powrocie unitów do Kościoła prawosławnego po 1839 r., cerkiew przedstawiała obraz ubóstwa. 29 kwietnia 1865 r. nastąpiło poświęcenia kamienia węgielnego pod nową a 6 listopada 1866 r. konsekrowano ją pw. świętych apostołów Piotra i Pawła i św. Paraskiewy. Przed wybuchem I wojny światowej Parafia liczyła 6 625 osób, zamieszkałych w 22 okolicznych wsiach. Istniały dwie szkoły cerkiewno-parafialne i dziesięć szkół gramoty, w których naukę pobierało 324 uczniów. W sierpniu 1915 r. większość parafii ewakuowała się do Rosji, a opuszczona cerkiew została zamieniona na budynek gospodarczy. W okresie międzywojennym Siemiatycze otrzymały status etatowej parafii. Okres II wojny światowej przyniósł dezorganizację życia parafialnego, ofiary w ludziach i wielkie straty materialne. Przypadające w 1966 r. 100-lecie cerkwi, stało się okazją do wzbogacenia świątyni o nowe ofiary rzeczowe. Wybuch pożaru l maja 1973 r. zniweczył poprzednie remonty, lecz z drugiej strony zobowiązywał do ponownego wysiłku. Wiele ikon zostało odrestaurowanych, a sama cerkiew wzbogaciła się o nowe ofiary. W 1982 r. parafia przystąpiła do budowy nowego murowanego domu parafialnego z baptysterium, którego budowę ukończono w 1990 r. W 1996 r. dekretem J.E. Metropolity Bazylego z dnia 16 sierpnia 1996 r., z dotychczasowej parafii zostały utworzone cztery samodzielne placówki.
Więcej informacji o historii parafii jak też uroczystościach jubileuszowych na stronie parafia.siemiatycze.org
Fot. Adam Gierasimiuk
za: orthodox.pl
