polska: Publiczna obrona dysertacji doktorskiej Andrzeja Charyło

Publiczna obrona dysertacji doktorskiej Andrzeja Charyło

Irena Charyło, 14 maja 2018

We czwartek, 10 maja br., w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie odbyła się publiczna obrona dysertacji doktorskiej mgra Andrzeja Charyło pt. Chrystologia św. Cyryla Aleksandryjskiego oraz jej recepcja w myśli teologicznej XX wieku.

Promotorem rozprawy był prorektor ChAT ds. nauki Jego Ekscelencja Arcybiskup prof. zw. dr hab. Jerzy (Pańkowski), natomiast promotorem pomocniczym ks. dr Andrzej Kuźma. Recenzentami dysertacji byli Jego Ekscelencja Biskup dr hab. Andrzej (Borkowski), prof. UwB oraz ks. prof. zw. dr hab. Zygfryd Glaeser (Uniwersytet Opolski).

Komisji doktorskiej przewodniczył dziekan Wydziału Teologicznego ChAT dr hab. Jerzy Ostapczuk, prof. ChAT. W skład komisji wchodzili: Jego Eminencja Metropolita prof. zw. dr hab. Sawa (Michał Hrycuniak), prorektor ChAT ds. kształcenia i rozwoju prof. zw. dr hab. Tadeusz Jacek Zieliński oraz dr hab. Borys Przedpełski, prof. ChAT.

Na początku publicznej obrony promotor rozprawy Jego Ekscelencja Arcybiskup prof. zw. dr hab. Jerzy (Pańkowski) przedstawił rys biograficzny doktoranta. Zwrócił uwagę na jego liczne studia zagraniczne oraz udział w międzynarodowych kursach, konferencjach, szkoleniach i programach naukowych.

Następnie doktorant odczytał autoprezentację dysertacji, w której zaznaczył, że zasadniczym celem rozprawy była twórcza oraz systematyczna analiza chrystologii św. Cyryla z Aleksandrii oraz jej recepcja w kontekście poglądów wybranych teologów XX wieku. Uzasadnił również wybór tematu i jego aktualność, przedstawił wykorzystane metody badawcze oraz strukturę pracy doktorskiej. Wskazał najważniejsze elementy nauczania chrystologicznego jednego z najwybitniejszych przedstawicieli intelektualnego środowiska szkoły aleksandryjskiej.

W następnej kolejności głos zabrali recenzenci pracy doktorskiej. Jako pierwszy wystąpił ks. prof. zw. dr hab. Zygfryd Glaeser, który powiedział mi.in.: „Oceniając formalną wartość rozprawy doktorskiej autorstwa Andrzeja Charyło, należy zaznaczyć, że mamy tu do czynienia z bardzo solidnym studium chrystologii św. Cyryla z Aleksandrii. Na uwagę zasługuje przejrzysta konstrukcja pracy, jasny, logiczny i spójny klucz hermeneutyczny oraz bardzo dobry i precyzyjny styl językowy. Podkreślić należy sumienne wykorzystanie źródeł. Trzeba przyznać, że doktorant nie miał tu łatwego zadania. Należało przebrnąć nie tylko przez skomplikowane meandry wynikające z subtelności formuł teologicznych zaproponowanych przez św. Cyryla, ale także uplasować je w kontekście całokształtu, niełatwej przecież Cyrylowej twórczości teologicznej, osadzając ją pośród zróżnicowanych odniesień kościelno-społecznych i teologicznych ówczesnej epoki, a także stawiając szereg ważnych pytań związanych z recepcją Cyrylowej chrystologii w teologicznej myśli XX w. Przyznać należy, że doktorant wywiązał się bardzo dobrze z przyjętego na siebie zadania badawczego. Dysertacja doktorska ma wielką wartość merytoryczną. Także w tym aspekcie należy ją bardzo wysoko ocenić. Słowa wielkiego uznania i gratulacje kieruję pod adresem znakomitego Promotora rozprawy wybitnego polskiego teologa abpa prof. zw. dra hab. Jerzego (Pańkowskiego), a także pod adresem jej autora. Problem badawczy podjęty w dysertacji ma swoje bezpośrednie odniesienie dla całego chrześcijańskiego świata. Chrystologiczne formuły wypracowane przez św. Cyryla z Aleksandrii nie miały zastosowania jedynie dla zażegnania sporów teologicznych V w., ale ustaliły istotne kanony dotyczące nauczania o Jezusie Chrystusie aktualne po dzień dzisiejszy. Zaprezentowana dysertacja Andrzeja Charyło świadczy o teologicznej dojrzałości i bardzo dobrym warsztacie naukowym jej autora”.

Następnie głos zabrał drugi z recenzentów Jego Ekscelencja Biskup dr hab. Andrzej (Borkowski), prof. UwB, który powiedział mi.in: „Rozprawa doktorska Andrzeja Charyło zwraca uwagę samym sformułowaniem tematu, ponieważ takich specjalistycznych opracowań nie ma zbyt wiele. Autor dysertacji postawił sobie niezwykle ambitny cel, gdyż nauczanie św. Cyryla spotkało się z różnorodną interpretacją na przestrzeni dziejów oraz zawiera dość rozległy dorobek piśmienniczy. Doktorant w sposób gruntowny, całościowy i kontekstualny zrealizował wyznaczony cel badawczy. Ukazał on niezwykle zawiłe kwestie dogmatyczne w sposób klarowny, czego dowodem może służyć rzetelna geneza słynnego sformułowania „jedna natura Boga Słowa wcielona” oraz jej interpretacje według Apolinarego z Laodycei, św. Cyryla z Aleksandrii, a także wybranych Ojców Kościoła i pisarzy kościelnych z okresu VI-VIII wieku. Na podkreślenie zasługuje bogata erudycja w zakresie przedmiotu rozprawy, obszerna literatura przedmiotu zgromadzona w języku angielskim, francuskim, niemieckim i rosyjskim, ale także świetne opanowanie terminologii teologicznej w wymienionych językach. Dysertacja doktorska Andrzeja Charyło stanowi wnikliwą pracę badawczą, mającą walory naukowego novum. Rozprawa świadczy o samodzielności pracy naukowej autora, dojrzałości jego warsztatu teologicznego i zdolności do formułowania syntezy”.

Po odczytaniu recenzji zgromadzone audytorium zadawało doktorantowi pytania, które dotyczyły m.in. uzasadnienia wykorzystanych metod badawczych, specyfiki nauczania św. Cyryla o zjednoczeniu dwóch natur w Chrystusie, interpretacji słynnego ekscerptu „jedna natura Boga Słowa wcielona” oraz kształtowania się chrystologicznego aparatu terminologicznego.

Po udzieleniu przez doktoranta skrupulatnych i precyzyjnych odpowiedzi, Rada Wydziału Teologicznego Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie przyznała Andrzejowi Charyło stopień naukowy doktora nauk teologicznych.

Andrzej Charyło urodził się w Białymstoku. Jest absolwentem klasy o profilu matematyczno-fizycznym III Liceum Ogólnokształcącego w Białymstoku. W latach 2004-2007 studiował w Prawosławnym Seminarium Duchownym w Warszawie, które ukończył z tytułem licencjata. Z błogosławieństwa Jego Eminencji Metropolity prof. zw. dr hab. Sawy w 2007 r. kontynuował studia w Akademii Teologicznej w Kijowie, gdzie w 2010 r. obronił pracę magisterską. W 2011 r. ukończył studia w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, gdzie obronił kolejną pracę magisterską. W tym samym roku został stypendystą Instytutu Kościoła Wschodniego w Regensburgu w Niemczech. W latach 2011-2014 kontynuował studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu we Fryburgu w Szwajcarii. Brał udział w programie doktoranckim Konferencji Rektorów Szwajcarskich Uniwersytetów i Szkół Wyższych, w ramach którego uczestniczył w międzynarodowych konferencjach, sympozjach, kursach i szkoleniach. W 2012 r. brał udział w Letnim Uniwersytecie zorganizowanym przez Patriarchat Konstantynopolitański w Szkole Teologicznej na wyspie Chalki niedaleko Stambułu w Turcji. W 2013 r. uczestniczył w Letnim Uniwersytecie w Konsulacie Konfederacji Szwajcarskiej w Wenecji we Włoszech oraz w Letnim Uniwersytecie „Teologia w kontekście nauk politycznych, ekonomicznych i społecznych” we Fryburgu w Szwajcarii. Ukończył również międzynarodowe szkolenie „Komunikacja z mediami”. Brał udział w konferencjach naukowych organizowanych przez: Instytut Studiów Podyplomowych Teologii Prawosławnej w Genewie, Ogólnokościelną Aspiranturę i Doktoranturę św. św. Cyryla i Metodego Patriarchatu Moskiewskiego, Instytut Teologii św. św. Metodego i Cyryla Białoruskiego Państwowego Uniwersytetu w Mińsku, a także Prawosławny Instytut Teologiczny św. Sergiusza z Radoneża w Paryżu we Francji. Od 2014 r. był doktorantem w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. W latach 2014-2017 zrealizował cztery duże projekty badawcze finansowane z dotacji celowej na prowadzenie badań naukowych służących rozwojowi młodych naukowców oraz uczestników studiów doktoranckich w Wydziale Teologicznym Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. W 2017 r. odbył zagraniczny staż naukowo-badawczy w Uniwersytecie Stanowym Ohio w Columbus w Stanach Zjednoczonych.

Zdjęcia: dr Jarosław Charkiewicz, Roman Kukliński