polska: Zimowe spotkania z cyklu „Supraskie Środy”

Zimowe spotkania z cyklu „Supraskie Środy”

Sławomir Kiryluk, 09 lutego 2018

Niskie temperatury, kreszczenskie marozy, a w Monasterze w Supraślu wiernych rozgrzewa modlitwa. Zaraz po akatyście przed Supraską Ikoną Bogurodzicy rozgrzewa też ciepło kominka i tematyka wykładów, wygłaszanych tam już od ponad trzech miesięcy w ramach trwającego cyklu „Supraskie Środy”.

Pierwszym styczniowym wykładem była prelekcja biskupa supraskiego Andrzeja – „Modlitwa w tradycji Świętej Góry Atos” – kontynuacja spotkania z listopada. Władyka przedstawił szereg porad dotyczących modlitwy serca i jej nieodzownego łączenia z cyklem nabożeństw, w szczególności z Liturgią Świętą. Omówił stan, w którym powinien znajdować się umysł wiernego, aby mógł on skupić się na szczerym dialogu i mieć nadzieję na wspólnotę uwarunkowaną odwiedzinami Boga. Przytoczył kilka przykładów gorliwej modlitwy oraz przestrzegł przed przeszkodami, jakie czyhają na osoby przywiązane przez myśli lub niepotrzebnie sobie cokolwiek wyobrażające.

Drugim wykładem była prezentacja książki „Bliski mi wschód” pani Anny Radziukiewicz. Redaktor podobnie jak w książce, tak i na spotkaniu postawiła szereg pytań i odpowiedziała na nie wspomnieniem najważniejszych aspektów historycznych mających wpływ na Prawosławie. Podkreśliła, że do wyjaśnienia świata nie wystarczy sam dostęp do mediów, które dziś do czytelnika kierują tylko tę narrację, która go interesuje. Ważną i wyjątkową rolę pełni monastycyzm, a najpełniejsze zrozumienie historii możliwe jest dopiero wówczas, gdy powiążemy historie Boskie i historie ludzkie.

Szczególną rolę w powiązaniu woli Bożej z życiem ludzi pełnią duchowni przewodnicy, jak np. „Nowy święty – starzec Porfiriusz” będący bohaterem trzeciego wykładu w ramach cyklu „Supraskich Śród”. Wykład wygłosił Grzegorz Makal i oparł go na przetłumaczonej przez siebie i przygotowywanej już do druku książce: „Żywot i słowa świętego starca Porfiriusza”. Zapoznał zebranych z fragmentami życia tego Bożego człowieka i wyraźnie dało się odczuć, że wszystko, o czym uczy i mówi Cerkiew, może wcielić się w realne życie. Cerkiew oddziałuje bowiem uzdrawiająco na człowieka, a dowodem na to są święci, jak starzec Porfiriusz.

Z kolejnym czwartym wykładem pt. „Historia drukarni w Zabłudowie”, wystąpił diakon Michał Fiedziukiewicz, dyrygent w parafii w Sokółce. Pokazał dzieje XVI-wiecznej drukarni, która mając tego samego fundatora, blisko współpracowała z Monasterem w Supraślu. Było to wczasach, gdy Prawosławni stanowili większość mieszkańców i brakowało odpowiednich książek do zachowania ich dziedzictwa i tradycji. Kiedy mnisi w Supraślu zajmowali się przepisywaniem, drukarnia w Zabłudowie drukowała to i nie ulega wątpliwości, że prace zabłudowskich drukarzy trwale zapisały się w historii ziem Polski i innych. Stworzono wówczas coś na kształt archetypów, z których inni twórcy czerpali inspiracje jeszcze przez wiele, wiele lat.

Piąty wykład – „Kiedy została ochrzczona Polska?” wygłosił prof. Antoni Mironowicz. Przybliżył czasy, gdy już w 864 r. św. św. Cyryl i Metody przybyli na cały teren Moraw, uzyskali święcenia od zafascynowanego liturgią słowiańską papieża i ewangelizując Morawy dotarli także do Polski, na terytorium Śląska, Mazowsza i prawdopodobnie aż pod Bug. Biskupstwo praskie z Moraw, z Krakowem będącym w jego centrum istniało już w 900 r. i wszyscy, którzy zajmują się średniowieczem to potwierdzają. Profesor Mironowicz przytoczył najlepsze kronikarskie dowody do poznania chrześcijaństwa na naszych ziemiach. Zwrócił uwagę na przekonywujące współczesnych ludzi bardzo ciekawe wykopaliska archeologiczne (w sumie na terenie Polski mamy około 60 takich przypadków) potwierdzające istnienie pod najstarszymi katedrami rzymsko-katolickimi, starszych rotund z fragmentami inskrypcji greckich i cerkiewnosłowiańskich. Podkreślił, że chociaż przy tak licznych wykopaliskach dziś, chcąc być bardziej pro zachodni, fakty te się przemilcza i przez to zubaża polską historię, to my w cerkwi o niej pamiętamy.

Cykl zimowych „Supraskich Śród” zamknął wykład – „Znaczenie Dobrotolubija (Filokalii) dla Prawosławia” wygłoszony przez o. Andrzeja Kuźmę. Wykład dotyczył dzieła, swego rodzaju encyklopedii duchowości prawosławnej i doskonale wprowadzał słuchaczy w duchowość, o którą tak zabiegamy w okresie nadchodzącego Wielkiego Postu. Filokalia są twórczością świętych, w większości wspólnych dla wszystkich chrześcijan. Powstały z umiłowania dobra i piękna, którym pozostaje sam Chrystus. Okazuje się, że zainteresowanie Filokaliami nie słabnie, gdyż w myśl: „Idźmy do przodu, ale odszykujmy prawdziwej wiary u ojców”, ich teksty oddziaływują także na inne konfesje.

Wśród słuchaczy spotkań w ramach „Supraskich Śród” byli hierarchowie (bp Andrzej, bp Warsonofiusz), duchowni, w tym goście z zagranicy, jak np. archimandryta Serafim Dimitriou z Grecji oraz duchowni z Kościoła rzymskokatolickiego.

W dwie najbliższe środy akatyst do Bogurodzicy nie będzie sprawowany (14 lutego to wigilia święta Spotkania Pańskiego, 21 luty to jeden z dni czytania Wielkiego Kanonu św. Andrzeja), toteż najbliższe spotkanie w ramach „Supraskich śród” rozpoczynające wielkopostny cykl odbędzie się 28 lutego.

„Supraskie środy” przeznaczone są dla parafian i pielgrzymów – dla osób wierzących lub poszukujących. Odbywają się przy herbacie w sali parafialnej, co środę, po akatyście do Matki Bożej (początek nabożeństwa o godz. 17:00). Spotkania są nagrywane przez supraską redakcję Radia „Orthodoxia”.

Fot. Grzegorz Wasiluk, Halina Wasiluk, Halina Matowicka