polska: Bieżeństwo a diecezja chełmska

Bieżeństwo a diecezja chełmska

Stefan Dmitruk, 12 stycznia 2018

W najnowszych „Studiach z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” (tom LII, zeszyt 2) ukazał się tekst „Prawosławna diecezja chełmska w latach 1915 – 1918 na łamach <Gazety Ludowej. Tygodnika Ilustrowanego>”. Autorem opracowania jest dr Stefan Dmitruk. Prestiżowy, naukowy, periodyk wydaje Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

Ze względu na duże zniszczenie i rozproszenie archiwaliów związanych z bieżeństwem ludności prawosławnej z diecezji chełmskiej czasu I wojny światowej autor podjął się analizy zawartości „Gazety Ludowej. Tygodnika Ilustrowanego”. Był to organ prasowy Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast” i Zjednoczenia Ludowego wydawany w Lublinie oraz Warszawie między 1915 a 1918 r. Na łamach tygodnika poruszano zagadnienia dotyczące zniszczeń wojennych w diecezji chełmskiej, skutków przeprowadzenia ewakuacji ludności cywilnej z guberni chełmskiej i lubelskiej przez administrację i wojsko rosyjskie w 1915 r., początków procesu rewindykacji cerkwi przez Kościół Rzymsko-katolicki, prób prowadzenia lokalnych misji przez zakon jezuitów i duchowieństwo grecko-katolickie. Publikacje „Gazety Ludowej” sygnalizowały pogłębienie się konfliktu wyznaniowego (katolicko-prawosławnego), narodowego (polsko-rosyjskiego i polsko-ukraińskiego) oraz ekonomicznego na terenie eparchii chełmskiej.

Półrocznik „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” ukazuje się od 1963 r. Jego wydawcą jest Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Funkcję redaktora naczelnego pełni prof. dr hab. Andrzej Nowak z Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierownik Zakładu Historii Europy Wschodniej i Studiów nad Imperiami XIX i XX wieku w IH PAN oraz członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej. Rada Naukowa periodyku skupia wybitnych przedstawicieli światowej nauki historycznej – m. in. prof. Jarosława Hrycaka (Ukraiński Katolicki Uniwersytet we Lwowie, Ukraina; prof. wizytujący Uniwersytetu Europy Środkowej w Budapeszcie, Węgry), prof. Natalię Liebiediewą (Rosyjska Akademia Nauk w Petersburgu, Rosja; członek Polsko-Rosyjskiej Grupy do spraw Trudnych), prof. Kimitakę Matsuzato (Uniwersytet Hokkaido, Japonia), emerytowanego prof. Richarda Pipesa (Uniwersytet Harvarda, Stany Zjednoczone Ameryki Północnej), prof. Timothy Snydera (Uniwersytet Yale, Stany Zjenoczone Ameryki Północnej), prof. Dariusa Staliunasa (Litewski Instytut Historyczny w Wilnie, Litwa) oraz emerytowanego prof. Romana Szporluka (Uniwersytet Harvarda, Stany Zjednoczone Ameryki Północnej). Periodyk znajduje się w wykazie czasopism punktowanych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (część C), Index Copernicus oraz indeksach międzynarodowych czasopism naukowych: The Central European Journal of Social Sciences and Humanities (CEJSH), European Reference Index for the Humanities (tzw. ERIH Plus).

Stefan Dmitruk to absolwent Instytutu Historii Uniwersytetu w Białymstoku (2004 r.), Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów w Lublinie (2011 r.), doktoryzował się w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (2012 r.). Autor 47 opracowań opublikowanych w periodykach (m. in. „Białoruskich Zeszytach Historycznych”, „Białostockich Tekach Historycznych”, „Res Historice”, „Tekach Komisji Historycznej Oddziału Lubelskiego Polskiej Akademii Nauk”, „Studiach z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”), zbiorach naukowych wydanych w Polsce, Ukrainie i Rosji. Lubelski historyk bada kwestie wyznaniowe, narodowościowe, społeczność rosyjską Królestwa Polskiego i zachodnich guberni Imperium Rosyjskiego na przełomie XIX i XX w. oraz problem uchodźctwa ludności cywilnej w głąb Rosji podczas I wojny światowej (bieżeństwo).

Pełny tekst w wersji elektronicznej (format pdf.) można bezpłatnie pobrać TUTAJ

Stefan Dmitruk, Prawosławna diecezja chełmska w latach 1915 – 1918 na łamach „Gazety Ludowej. Tygodnika Ilustrowanego”, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”, t. LII, z. 2, Warszawa 2017.