Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Koncert w Białymstoku
Natalia Walicka, 18 października 2017
W ubiegłą niedzielę, w cerkwi p.w. Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku miało miejsce unikalnie wydarzenie. Zespół „Schola Wegaty” wraz ze śpiewakami z Ukrainy, Bielska Podlaskiego i Białegostoku pod dyrygenturą Marcina Abijskiego wykonał bizantyjski hymn św. Romana Melodosa „Kondakion o nawróconej”.
Koncert był nietypowy nie tylko ze względu na rzadko słyszane w cerkwi bizantyjskie brzmienie - pieśni zostały wykonane przy zgaszonych światłach oraz bez nagłośnienia – jedynie przy blasku świec, co miało być nawiązaniem do praktyki nabożeństw chrześcijan pierwszych wieków – w słowie wstępu wyjaśnił proboszcz parafii o. Marek Ławreszuk.
Co ciekawe – kanon został wykonany w języku polskim, aby można było skupić się na bardzo pięknym i głębokim tekście, a nie na muzyce - wyjaśnił dyrygent. Tłumaczenia dokonał członek zespołu - muzyk, językoznawca i tłumacz - Maciej Kaziński z Proszowej.
Premiera kondakionu miała miejsce 14 października 2016 roku, w Cerkwi Porowskiej w Bielsku Podlaskim po wieczerni święta Opieki Matki Bożej (które jest dniem wspomnienia Romana Melodosa, zwanego na Podlasiu Sładkopiewcem).
"Kondakion o nawróconej" to hymn liturgiczny nabożeństwa Wielkiej Środy, który opowiada o nawróceniu jawnogrzesznicy, zakupieniu przez nią olejku i maści u sprzedawcy wonności, jej spotkaniu z Jezusem Chrystusem w domu faryzeusza Szymona, namaszczeniu stóp Zbawiciela oraz odparciu zarzutów faryzeusza przez Jezusa i odpuszczeniu grzechów.
Oryginalna muzyka kondakionów św. Romana nie przetrwała do naszych czasów. Trudnego zadania skomponowania nowej bizantyjskiej muzyki do zapomnianego, starożytnego tekstu liturgicznego, podjął się muzykolog i śpiewak, dr Marcin Abijski.
Schola Wegaty – jako zespół działający w ramach Stowarzyszenia „Wegajty” niedaleko Olsztyna powstała w styczniu 1994 roku. Tworzą go śpiewacy, aktorzy, muzycy, plastycy, teatrolodzy i muzykolodzy pochodzący z 6 krajów europejskich. Schola zajmuje się rekonstrukcją średniowiecznych dramatów liturgicznych, prezentacjami muzyczno-teatralnymi, badaniami nad tradycjami śpiewu liturgicznego i sakralnego, antropologią kultury oraz edukacją i animacją teatralną, muzyczną i plastyczną.
Marcin Abijski – muzykolog, śpiewak, absolwent greckich szkół teologicznych i muzycznych, znany z autorstwa grecko-bizantyjskiej muzyki do polskiego „Akatystu do Przenajświętszej Bogarodzicy” pióra ks. Józefa Maja. Podjął się trudnego zadania skomponowania nowej bizantyjskiej muzyki do tego zapomnianego, starożytnego tekstu.
Roman Melodos (pieśniarz) – urodził się ok. 490 r. w Emesie, obecnie Hims w Syrii, zmarł ok. 555 e. w Konstantynopolu. Jeszcze przez Kościół niepodzielony uznany został za świętego. Ten wielki bizantyjski poeta religijny tworzył za czasów cesarza Justyniana I. Był autorem niezliczonych kondakionów – liturgicznych hymnów poświęconych różnym świętom, postaciom biblijnym i wydarzeniom.
Powstanie kondakionu ma związek z rozbudowywaniem liturgii w VI wieku, gdy kultura bizantyjska osiągnęła okres wielkiego rozkwitu. Wielkie budowle sakralne, jak Kościół Mądrości Bożej w Konstantynopolu, musiały mieć swe odzwierciedlenie we wspaniałości liturgii. Słowo „kondakion” oznaczało pierwotnie drążek, na którym nawinięty był zwój, z którym śpiewak stawał przed wiernymi, później zwój pisma z pieśnią religijną, wreszcie samą pieść religijną.
Konadakion jest dramatyzowaną poetycką homilią, pisaną grecką prozą metryczną, śpiewaną przez kantorów i dwa chóry antyfonalnie na przemian. Liturgicznie związany był z nabożeństwem jutrzni, kiedy to w wigilię świąt i uroczystości śpiewany był po melorecytacji Ewangelii. W celu uroczystego zaśpiewania kondakionu kantorzy wchodzili na wysoką ambonę, która w starożytnych bazylikach umieszczona była na głównej osi świątyni, pośrodku nawy kościoła pod centralną kopułą. Śpiewowi solistów wtórowały dwa chóry, rozmieszczone po dwóch stronach ambony, od strony prezbiterium.
Koncert był nietypowy nie tylko ze względu na rzadko słyszane w cerkwi bizantyjskie brzmienie - pieśni zostały wykonane przy zgaszonych światłach oraz bez nagłośnienia – jedynie przy blasku świec, co miało być nawiązaniem do praktyki nabożeństw chrześcijan pierwszych wieków – w słowie wstępu wyjaśnił proboszcz parafii o. Marek Ławreszuk.
Co ciekawe – kanon został wykonany w języku polskim, aby można było skupić się na bardzo pięknym i głębokim tekście, a nie na muzyce - wyjaśnił dyrygent. Tłumaczenia dokonał członek zespołu - muzyk, językoznawca i tłumacz - Maciej Kaziński z Proszowej.
Premiera kondakionu miała miejsce 14 października 2016 roku, w Cerkwi Porowskiej w Bielsku Podlaskim po wieczerni święta Opieki Matki Bożej (które jest dniem wspomnienia Romana Melodosa, zwanego na Podlasiu Sładkopiewcem).
"Kondakion o nawróconej" to hymn liturgiczny nabożeństwa Wielkiej Środy, który opowiada o nawróceniu jawnogrzesznicy, zakupieniu przez nią olejku i maści u sprzedawcy wonności, jej spotkaniu z Jezusem Chrystusem w domu faryzeusza Szymona, namaszczeniu stóp Zbawiciela oraz odparciu zarzutów faryzeusza przez Jezusa i odpuszczeniu grzechów.
Oryginalna muzyka kondakionów św. Romana nie przetrwała do naszych czasów. Trudnego zadania skomponowania nowej bizantyjskiej muzyki do zapomnianego, starożytnego tekstu liturgicznego, podjął się muzykolog i śpiewak, dr Marcin Abijski.
Schola Wegaty – jako zespół działający w ramach Stowarzyszenia „Wegajty” niedaleko Olsztyna powstała w styczniu 1994 roku. Tworzą go śpiewacy, aktorzy, muzycy, plastycy, teatrolodzy i muzykolodzy pochodzący z 6 krajów europejskich. Schola zajmuje się rekonstrukcją średniowiecznych dramatów liturgicznych, prezentacjami muzyczno-teatralnymi, badaniami nad tradycjami śpiewu liturgicznego i sakralnego, antropologią kultury oraz edukacją i animacją teatralną, muzyczną i plastyczną.
Marcin Abijski – muzykolog, śpiewak, absolwent greckich szkół teologicznych i muzycznych, znany z autorstwa grecko-bizantyjskiej muzyki do polskiego „Akatystu do Przenajświętszej Bogarodzicy” pióra ks. Józefa Maja. Podjął się trudnego zadania skomponowania nowej bizantyjskiej muzyki do tego zapomnianego, starożytnego tekstu.
Roman Melodos (pieśniarz) – urodził się ok. 490 r. w Emesie, obecnie Hims w Syrii, zmarł ok. 555 e. w Konstantynopolu. Jeszcze przez Kościół niepodzielony uznany został za świętego. Ten wielki bizantyjski poeta religijny tworzył za czasów cesarza Justyniana I. Był autorem niezliczonych kondakionów – liturgicznych hymnów poświęconych różnym świętom, postaciom biblijnym i wydarzeniom.
Powstanie kondakionu ma związek z rozbudowywaniem liturgii w VI wieku, gdy kultura bizantyjska osiągnęła okres wielkiego rozkwitu. Wielkie budowle sakralne, jak Kościół Mądrości Bożej w Konstantynopolu, musiały mieć swe odzwierciedlenie we wspaniałości liturgii. Słowo „kondakion” oznaczało pierwotnie drążek, na którym nawinięty był zwój, z którym śpiewak stawał przed wiernymi, później zwój pisma z pieśnią religijną, wreszcie samą pieść religijną.
Konadakion jest dramatyzowaną poetycką homilią, pisaną grecką prozą metryczną, śpiewaną przez kantorów i dwa chóry antyfonalnie na przemian. Liturgicznie związany był z nabożeństwem jutrzni, kiedy to w wigilię świąt i uroczystości śpiewany był po melorecytacji Ewangelii. W celu uroczystego zaśpiewania kondakionu kantorzy wchodzili na wysoką ambonę, która w starożytnych bazylikach umieszczona była na głównej osi świątyni, pośrodku nawy kościoła pod centralną kopułą. Śpiewowi solistów wtórowały dwa chóry, rozmieszczone po dwóch stronach ambony, od strony prezbiterium.
Więcej informacji
Fot. Autorka
