publicystyka: Narzędzie do przeciwdziałania alkoholizmowi

Narzędzie do przeciwdziałania alkoholizmowi

Stefan Dmitruk, 27 lipca 2017

Od 7 kwietnia 2016 r. w świecie wirtualnym funkcjonuje Blog poświęcony chorobie alkoholowej w ujęciu Cerkwi Prawosławnej (nieupiwajemajaczasza.wordpress.com). Na jego łamach zaprezentowano 30 tekstów dotyczących uzależnienia alkoholowego i jego profilaktyki oraz prawosławny, duchowy, punkt widzenia na tę destrukcyjną chorobę.

Zawartość

W nieupiwajemajaczasza.wordpress.com najważniejszą rolę pełni dział „Czytelnia” i „Wywiady”. W ramach „Czytelni” są prezentowane bloki tematyczne: „Świadectwa alkoholizmu”, „Prawosławna terapia”, „Alkohol a duchowość”.

Do wstrząsających, bardzo subtelnych i osobistych, świadectw należy zaliczyć spowiedź prawosławnego alkoholika, list od prawosławnego, uzależnionego od alkoholu, duchownego w tłumaczeniu Anny Siegień, a także publikowane na łamach „Przeglądu Prawosławnego” w 2004 r. „Anonimowe wyznanie prawosławnego Dorosłego Dziecka Alkoholika”. Teksty umożliwiają zrozumienie mechanizmów i wielopłaszczyznowych skutków choroby alkoholowej widzianych z perspektywy wymienionych, wierzących, osób.

W ramach „Prawosławnej terapii” prezentowane są dwa programy terapeutyczne stosowane w eparchii petersburskiej Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej: „Drabina Trzeźwienia” i Program „Metanoia”. Pierwszy z dokumentów to dostosowany do wymogów Cerkwi Prawosławnej przez ks. prof. Aleksego Moroza „Program 12 kroków”. Program „Metanoia” realizuje ihumen Jonasza (Zajmowski) w moskiewskim monasterze pw. św. Daniela Słupnika. Ks. Eufemiusz Dobirański w swoim wykładzie przybliża organizację prawosławnego duszpasterstwa trzeźwienia metropolii petersburskiej. Z perspektywy pracy duszpasterskiej kapłanów ważne jest wprowadzenie do problemu pomocy duchownego dla alkoholików autorstwa Сonrada Bergendoffa z Fundacji „Hazelden” Betty Ford. Na bazie doświadczeń amerykańskiej organizacji Chrześcijańska Fundacja „Stary Świat” z Rosji opracowała w latach 90. XX wieku własny program pomocy alkoholikom i narkomanom. Fundacja „Stary Świat” od początku swojej działalności współpracuje z patriarchatem moskiewskim. Wielu rosyjskich i ukraińskich duchownych korzysta ze wskazówek Bergendoffa. W tej części blogu można też zapoznać się z poradami ks. Adama Misijuka z Warszawy i wysłuchać wykładu Aleksandra Czopa – terapeuty uzależnień z Lublina.

W serii tekstów „Alkohol a duchowość” przybliżona jest nauka św. Jana z Kronsztadu – rosyjskiego orędownika i kapłana zajmującego się alkoholikami na przełomie XIX i XX w. Prawosławny psychoneurolog prof. Dymitr Awdiejew zastanawia się nad duchowymi przyczynami alkoholizmu. Z kolei w listach ihumena Nikona (Worobiowa) można zaobserwować dramatyczną, często pełną rozterek i pouczeń, kilkuletnią walkę mnicha o Sergiusza i Katarzynę - „dzieci duchowych” kapłana. Przyczyną do prowadzenia korespondencji stał się alkoholizm Sergiusza.

Drugim, wartym zainteresowania, działem są „Wywiady”. Rozmowy z duchownymi z Polski, Rosji, Ukrainy oraz dyrektorem Fundacji „Stary Świat” uświadamiają Czytelnikowi o płaszczyźnie duchowej, psychicznej, medycznej, społecznej, mentalnej i kulturowej omawianego bardzo skomplikowanego problemu. Można się z nich również dowiedzieć o działalności organizacji cerkiewnych na rzecz ruchów trzeźwościowych, a także o doświadczeniach w pracy abstynenckiej kapłanów.

Dział „Święci” nie został do końca rozbudowany. Prezentowane są w nim materiały hagiograficzne związane z orędownikami alkoholików, czyli św. Janem z Kronsztadu, św. Mojżeszem Murzynem i św. męczennikiem Bonifacym. Informacje o historii Ikony Bogurodzicy „Kielich Nieupijający” i akatyst sprawowany przed nią jest dostępny w dziale „Ikona”, a nabożeństwo błagalne w intencji alkoholika i rozdział Ewangelii według św. Jana w zakładce „Modlitwy”.

Praktyczne wskazówki w jakich organizacjach i u jakich kapłanów, funkcjonujących w ramach Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, należy szukać wsparcia i rady znajdziemy w zakładce „Pomoc”. Tam też można zapoznać się z poradnikiem o przymusowym leczeniu alkoholika autorstwa Katarzyny Klukowskiej z „Gazety Wyborczej”.

Czytelnicy

Do końca lipca 2017 r. blog odwiedziło ponad 3.100 osób, z czego ok. 3 % internautów pochodzi ze Stanów Zjednoczonych, a po 1 % z Wielkiej Brytanii, Austrii, Belgii, Kanady i Niemiec. Pojedynczymi odbiorcami są osoby z Turcji, Chile, Gabonu, Indii i Australii. Czytelnicy z Polski reprezentują w większości diecezję białostocko-gdańską, warszawsko-bielską oraz lubelsko-chełmską.

Do najpopularniejszych tekstów należy zaliczyć rozważania Dymitra Awdiejewa o duchowych przyczynach alkoholizmu i rozmowę Doroty Wysockiej („Przegląd Prawosławny”) z ks. dr. Piotrem Pietkiewiczem (Białystok) o leczeniu duszy i uzdrawianiu ciała. Znaczna część osób skierowało swoją uwagę na terapię leczenia alkoholików oraz osób współuzależnionych autorstwa ks. Aleksego Moroza z Moskwy i wywiad z ks. Grzegorzem Grigoriewem (Petersburg) wyjaśniającego skuteczność metod leczenia choroby alkoholowej. Popularnością cieszy się wyznanie prawosławnego alkoholika i wywiad z ks. Eugeniuszem Pejkowem – kierownika Prawosławnego Towarzystwa „Trzeźwość” w ukraińskim Doniecku.

Autoprezentacja

Pomysłodawcą, autorem i redaktorem wszystkich tłumaczeń, poza trzema tekstami, jest piszący poniższe słowa – Stefan Dmitruk. Inspiracją do stworzenia blogu były m. in. liczne rozmowy z ihumenem Maksymem z monasteru pw. Opieki Bogurodzicy w Wysowej, archimandrytą Warsonofiuszem z monasteru pw. Zwiastowania Bogurodzicy w Supraślu, archimandrytą Tymoteuszem, mnichami i braćmi monasteru pw. św. Dymitra Sołuńskiego w Sakach, ks. Mariuszem Synakiem – proboszczem prawosławnej parafii pw. Piotra i Pawła w Słupsku, Małgorzatą Kurianowicz z Białegostoku, Jolantą Dojić oraz przyjaciółmi. Pod ich wpływem podjąłem działania związane z działalnością trzeźwościową związaną z Cerkwią Prawosławną.

W 2006 r. współinicjowałem powołanie Punktu Konsultacyjnego dla Osób Uzależnionych od Alkoholu i ich Rodzin „Nepsis”, który działa w ramach Prawosławnego Ośrodka Miłosierdzia Diecezji Białostocko-Gdańskiej „Eleos”. Jestem autorem transliteracji akatystu przed Ikoną Bogurodzicy „Kielich Nieupijający” (Akatyst do Najświętszej Bogurodzicy ku czci Jej Cudownej Ikony „Kielich Nieupijający”, Białystok 2006, ss. 88). 6 lipca 2006 r. w Białymstoku wygłosiłem referat „Ikona Bogurodzicy „Nieupiwajemaja Czasza” w ramach Międzynarodowej Konferencji „Kapłan a pomoc osobom uzależnionym od alkoholu”. Wszystkie te działania prowadziły do zgromadzenia, w ciągu kilku lat, materiału związanego z alkoholizmem i jego zawiłościami z perspektywy Cerkwi Prawosławnej. Ich owocem stał się omawiany blog nieupiwajemajaczasza.wordpress.com.

Od 1997 r. współpracowałem i publikowałem w prawosławnych czasopismach: „Polskim Żołnierzem Prawosławnym”, „Przeglądzie Prawosławnym”, „Wiadomościach Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego”, „Wiadomościach Prawosławnej Diecezji Białostocko-Gdańskiej”. Byłem redaktorem portali internetowych – cerkiew.pl (lata 2005 – 2010), kosowo.cerkiew.pl i cerkiew.info. Redagowałem lub inicjowałem powstanie blogów i witryn parafii prawosławnych: Białymstoku, Tomaszowie Lubelskim, Radomiu i Monasteru pw. św. Dymitra Sołuńskiego w Sakach. Owoc 20-letniej działalności medialnej to ponad 1000 różnych form publicystycznych.

Z wykształcenia oraz pasji jestem nauczycielem i badaczem historii. W moich zainteresowaniach naukowych są dzieje Cerkwi Prawosławnej, kształtowanie się świadomości narodowej zachodnich guberni Imperium Rosyjskiego, polityka wewnętrzna Rosji na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX w., a także problem ewakuacji ludności cywilnej w głąb Rosji podczas I wojny światowej.

Refleksja końcowa


Blog nieupiwajemajaczasza.wordpress.com nie prezentuje całego, szerokiego spektrum, problemu z perspektywy prawosławnej. Mimo to jest zbiorem tekstów skierowanych do alkoholików i osób współuzależnionych. Narzędzie wirtualne mogą wykorzystać w codziennych zmaganiach sami alkoholicy, osoby współuzależnione, prawosławni kapłani oraz terapeuci. Witryna daje możliwość zrozumienia choroby alkoholowej przez wiernych Cerkwi Prawosławnej, jak i przedstawicieli innych wyznań. Blog wymaga korekty językowej, merytorycznej oraz uzupełniania treści. Mam nadzieję, że błędy i niedociągnięcia zostaną wybaczone, ponieważ witrynę – na chwilę obecną – prowadzę sam, w pełni wolontarystycznie, i bez żadnego wsparcia finansowego.