Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Żeńskie monastery na Krecie 6. Monastery wschodniej Krety
Anna Filipek, 13 czerwca 2017
Klasztor Kalywiani: jeden z największych monasterów na Krecie. Nie jest pewne, kiedy wybudowany został pierwszy monaster, nie wiadomo także, jaką nosił nazwę i ilu mnichów liczył. Najstarsze w monasterze są, znajdujące się w świątyni, freski. Monaster położony jest na południu wyspy i w tej jej części funkcjonuje jako dużo ośrodek o charakterze zarówno religijnym, jak i edukacyjno-opiekuńczym. Na jego terenie znajdują się szkoła, dom dziecka, dom opieki społecznej oraz drukarnia książek i czasopism o tematyce religijnej. Większość należących do monasteru budynków pochodzi z końca XX wieku. Ważnym i interesującym okresem z dziejów monasteru był czas, gdy Kreta znajdowała się pod panowaniem Imperium Osmańskiego. W tym okresie monaster był klasztorem męskim. Po 1821 roku Osmanie zaczęli niszczyć wszystkie znajdujące się w pobliżu monasteru wioski oraz mordować ich mieszkańców. W tamtym czasie jedynym względnie bezpiecznym dla Kreteńczyków miejscem były grube klasztorne mury. Okres 1830-1865 w dziejach monasteru należy do najważniejszych. W tym czasie na terenie monasteru znajdowały się osmańskie magazyny. W niewielkiej świątyni w południowej części klasztoru Osmanie urządzili stajnię, bezczeszcząc tym samym miejsce święte. Pewnego lata poważnie zachorował syn jednego z osmańskich dowódców. Zrozpaczony ojciec jeszcze dotkliwiej i bez opamiętania niszczył wszystko, co napotkało na swojej drodze jego wojsko. Pewnej nocy ukazała mu się we śnie Matka Boża mówiąc mu, że jego syn odzyska zdrowie tylko wtedy, gdy wyprowadzi swoje konie z Domu Bożego. Dowódca w żadnym razie nie chciał uwierzyć jej słowom, a jego syn był coraz bliższy śmierci. Matka Boża nawiedzała dowódcę we śnie jeszcze trzykrotnie i dopiero wtedy rozkazał, by oczyścić świątynię – tego samego dnia, wracając do domu, zobaczył swojego syna zdrowego, bawiącego się w pobliżu domu. Dowódca zebrał wszystkie swoje wojska i opuścił teren monasteru tak szybko, jak to tylko było możliwe. Nie znana jest data tego wydarzenia, ani żadne dane na temat dowódcy, są to opowieści przekazywane ustnie przez mieszkające tam mniszki wszystkim pielgrzymom i turystom, którzy chcą ich wysłuchać.
Świątynia Świętej Maryny w Chalepas: nie jest wiadome, kiedy monaster został zbudowany. Istnieje tylko niewiele informacji, iż na początku był żeńskim monasterem i zniszczony został w 1646 roku przez Osmanów. Jedynym zachowanym opisem na tego wydarzenia jest tekst ówczesnego poety Marinosa Tzane Bounialisa,: „Turcy zgwałcili mniszki, zrujnowali klasztor i zniszczyli ikony” [1]. Uważa się, że to właśnie po okresie panowania Imperium Osmańskiego monaster został przekształcony w klasztor męski.
Klasztor Świętej Ireny w Krusona: jeden z najstarszych monasterów znajdujących się na Krecie założony został na zboczach najwyżej góry Krety (Psilorotisa). Przypuszcza się, że został wzniesiony pod koniec panowania Wenecjan na wyspie. Dzisiejszy monaster zbudowany został na ruinach poprzedniego, stąd istnieją pewnie niejasności co do dokładnego daty jego budowy. Pierwszy monaster uległ zniszczeniu na początku XIX wieku, a swą dzisiejszą formę przybrał dopiero po 1945 roku, zamieszkuje go dziś 25 mniszek.
Klasztor Kremaston: monaster został wzniesiony w ostatnich latach Wenetokracji (za dokładną datę powstania uważa się rok 1593 lub 1622). W trakcie panowania Imperium Osmańskiego monaster był niszczony dwukrotnie, a w czasie trwania niemieckiej okupacji znajdowało się tam jedna z głównych baz partyzantów. Dzisiaj zamieszkuje go 10 mniszek, które zajmują się ikonopisarstwem oraz rękodzielnictwem.
Klasztor Eksakusti: położony jest we wschodniej części wyspy. Obecnie żeński monaster, który początkowo był klasztorem męskim. W okolicy znajdują się ruiny starszych, średniowiecznych monasterów. W monasterze przekazywana jest ustna tradycja, według której monastycyzm rozwinął się na tym terenie ze względu na postać Hatzisa Ananiasa. Ananias urodził się w 1851 roku i od dziecka wyróżniały go niezwykłe cechy: będąc niemowlęciem w środy i piątki odmawiał przyjmowania mleka matki, nigdy nie jadł mięsa, ryb oraz produktów wykonanych z sera, gdy dorósł za odzienie służyła mu szata z grubego i szorstkiego włosia, jego łóżkiem była rozłożona na ziemi skóra zwierzęca, a poduszką kawałek twardej skały. Mając 14 lat podjął decyzję o zostaniu mnichem. W 1877 roku w jednej z okolicznych jaskini znalazł ikonę Matki Bożej i zdecydował, że właśnie w tym miejscu wybuduje monaster. Po śmierci został ogłoszony świętym, jego grób znajduje się dzisiaj na terenie monasteru. W czasie niemieckiej okupacji został on niemalże doszczętnie zniszczony, w latach 1960-1963 podjęto się jego odbudowy. Od 1976 roku znajduje się tam żeński monaster, który jest znany ze swych wyrobów tekstylnych oraz krawieckich.
[1] Za: Ψιλάκης Νίκος, ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ, s. 200-201.
Do lektury kolejnej części cyklu zapraszamy za tydzień!
Kontakt do Autorki cyklu: anna_maria_filipek@student.uw.edu.pl
Świątynia Świętej Maryny w Chalepas: nie jest wiadome, kiedy monaster został zbudowany. Istnieje tylko niewiele informacji, iż na początku był żeńskim monasterem i zniszczony został w 1646 roku przez Osmanów. Jedynym zachowanym opisem na tego wydarzenia jest tekst ówczesnego poety Marinosa Tzane Bounialisa,: „Turcy zgwałcili mniszki, zrujnowali klasztor i zniszczyli ikony” [1]. Uważa się, że to właśnie po okresie panowania Imperium Osmańskiego monaster został przekształcony w klasztor męski.
Klasztor Świętej Ireny w Krusona: jeden z najstarszych monasterów znajdujących się na Krecie założony został na zboczach najwyżej góry Krety (Psilorotisa). Przypuszcza się, że został wzniesiony pod koniec panowania Wenecjan na wyspie. Dzisiejszy monaster zbudowany został na ruinach poprzedniego, stąd istnieją pewnie niejasności co do dokładnego daty jego budowy. Pierwszy monaster uległ zniszczeniu na początku XIX wieku, a swą dzisiejszą formę przybrał dopiero po 1945 roku, zamieszkuje go dziś 25 mniszek.
Klasztor Kremaston: monaster został wzniesiony w ostatnich latach Wenetokracji (za dokładną datę powstania uważa się rok 1593 lub 1622). W trakcie panowania Imperium Osmańskiego monaster był niszczony dwukrotnie, a w czasie trwania niemieckiej okupacji znajdowało się tam jedna z głównych baz partyzantów. Dzisiaj zamieszkuje go 10 mniszek, które zajmują się ikonopisarstwem oraz rękodzielnictwem.
Klasztor Eksakusti: położony jest we wschodniej części wyspy. Obecnie żeński monaster, który początkowo był klasztorem męskim. W okolicy znajdują się ruiny starszych, średniowiecznych monasterów. W monasterze przekazywana jest ustna tradycja, według której monastycyzm rozwinął się na tym terenie ze względu na postać Hatzisa Ananiasa. Ananias urodził się w 1851 roku i od dziecka wyróżniały go niezwykłe cechy: będąc niemowlęciem w środy i piątki odmawiał przyjmowania mleka matki, nigdy nie jadł mięsa, ryb oraz produktów wykonanych z sera, gdy dorósł za odzienie służyła mu szata z grubego i szorstkiego włosia, jego łóżkiem była rozłożona na ziemi skóra zwierzęca, a poduszką kawałek twardej skały. Mając 14 lat podjął decyzję o zostaniu mnichem. W 1877 roku w jednej z okolicznych jaskini znalazł ikonę Matki Bożej i zdecydował, że właśnie w tym miejscu wybuduje monaster. Po śmierci został ogłoszony świętym, jego grób znajduje się dzisiaj na terenie monasteru. W czasie niemieckiej okupacji został on niemalże doszczętnie zniszczony, w latach 1960-1963 podjęto się jego odbudowy. Od 1976 roku znajduje się tam żeński monaster, który jest znany ze swych wyrobów tekstylnych oraz krawieckich.
[1] Za: Ψιλάκης Νίκος, ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ, s. 200-201.
Do lektury kolejnej części cyklu zapraszamy za tydzień!
Kontakt do Autorki cyklu: anna_maria_filipek@student.uw.edu.pl
