Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Żeńskie monastery na Krecie 4. Monastery zachodniej Krety
Anna Filipek, 29 maja 2017
"Ty zaś, gdy chcesz się modlić, wejdź to swej izdebki,
zamknij drzwi i módl się do Ojca twego, który jest w ukryciu.
A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie."
(Mt 6,6)
A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie."
(Mt 6,6)
Żeńskie monastery prawosławne zachodniej Krety.
Klasztor Chrysoskalitissa: monaster znajduje się na zachodnim wybrzeżu wyspy, na niewielkim wzgórzu. Pielgrzymujący do klasztoru, wspinając się po prowadzących do głównej świątyni schodach, będzie mógł dostrzec, iż ostatni stopień wykonany jest ze złota. Może mieć to miejsce tylko pod jednym warunkiem – pielgrzym musi prawdziwie wierzyć w Boga lub być całkowicie bez grzechu (od gr. xryso – złoto oraz skala – schody). Świątynia na terenie monasteru pochodzi najprawdopodobniej z XV wieku. Ruiny znajdujące się nieopodal dzisiejszego monasteru datowane są na XI wiek, ale ze względu na znaczne oddalenie monasteru (nawet dzisiaj) od większych miast przypuszcza się, że przez długi czas monaster pozostawał opustoszały. W czasie pobytu Wenecjan na wyspie, monaster był częściowo zamieszkały, choć brak dokładniejszych informacji na ten temat. Pod koniec XIX wieku część monasteru została zburzona, wybudowano nowe cele klasztorne oraz powstało niewielkie muzeum. W XX wieku monaster stał się monasterem żeńskim, a w trakcie niemieckiej okupacji znajdowało się tam więzienie. Obecnie mieszka tam pięć sióstr.
Klasztor Korakion: monaster usytuowany jest na półwyspie Akrotiri, w pobliżu Chanii. Został wzniesiony około VII lub VIII wieku, historia powstania monasteru oraz wygląd jego dawnych zabudowań nie są bliżej znane. Od początku był to monaster żeński. W przeszłości zakonnice zmuszone były przeciwstawiać się wielu problemom – w czasie najazdów Wenecjan, czy Osmanów wielokrotnie opuszczały klasztor i ukrywały się w pobliskich męskich monasterach. Pod koniec XIX wieku w klasztorze mieszkało 20 sióstr. W czasie bitwy o Kretę w 1941 roku część monasteru została zbombardowana i zniszczeniu uległy cele mniszek.
Pustelnia świętego Jana Pustelnika: w zachodniej części wyspy, niedaleko wioski Spilia znajdują się ruiny monasteru świętego Jana Pustelnika. Uważa się, że święty Jan przybył na Kretę z Egiptu, by znaleźć swoją pustelnię. Kierował się w życiu surową ascezą – jadł tylko korzenie roślin rosnących w pobliżu jego pustelni oraz nieliczne warzywa, spał na nagiej skale oraz przez całe swe życie nosił tylko jedną szatę. Umarł w pustelni. Znalazł go myśliwy i nie był w stanie stwierdzić, czy znalazł w owej jaskini zmarłego człowieka, czy zwierzę, tak po surowych postach zmieniło się ciało świętego. Niedługo po jego śmierci w pobliże pustelni, gdzie przebywał Jan, zaczęli licznie przybywać ludzie, by naśladować życie świętego. Według tradycji to właśnie tam został założony pierwszy monaster na wyspie, brak jednak co do tego jakichkolwiek potwierdzających ją danych. Najstarsze zachowane do dzisiaj budynki pochodzą z XVII wieku. W czasie panowania Imperium Osmańskiego służyły one oddziałom wojskowym za bazę, następnie zostały przekształcone w niewielki żeński monaster. Pod koniec XX wieku monaster opustoszał (i do dziś pozostaje niezamieszkały).
Klasztor Chrysopigi: dzisiejszy monaster powstał na ruinach starszego, wzniesionego
na przełomie XV i XVI wieku. Początkowo był klasztorem męskim. W XVII wieku mnisi walczyli z Osmanami stając po stronie Wenecjan, a w 1692 roku Wenecjanie spalili monaster, by ten nie dostał się w ręce wroga. Od 1976 roku monaster funkcjonuje jako klasztor żeński i zamieszkuje go 45 mniszek, które zajmują się ikonopisarstwem oraz restauracją starych ksiąg oraz ikon.
Do lektury kolejnej części cyklu zapraszamy za tydzień!
Kontakt do Autorki cyklu: anna_maria_filipek@student.uw.edu.pl
